Gặp gỡ 24: Điều răn thứ năm

 

 

Gặp gỡ 24
Điều răn thứ năm
Chúa Giê-xu dạy ta: Chớ giết người

 

I. Dẫn vào Lời Chúa

– Một trong những biến cố bi thảm đã khởi đầu cho thế kỷ XXI, đó là cuộc khủng bố ngày 11.9.2001 tại Mỹ, làm kinh hoàng cả thế giới: Hai chiếc máy bay, với cả trăm hành khách, bị những kẻ khủng bố bắt cóc và lái đâm thẳng vào tòa nhà Thương Mại Thế Giới tại New York, làm chết 2 ngàn 9 trăm 96 người thuộc trên 90 quốc gia, với khoảng 8 ngàn người bị thương, chưa kể số thiệt hại tài sản nặng nề!

Theo tổ chức y tế thế giới: ở Việt Nam, số phá thai cao nhất châu Á, giai đoạn từ năm 1 ngàn 990 đến năm 2000 có tới 1.500.000 ca. Theo báo cáo từ Vụ Sức khỏe bà mẹ & trẻ em, vào cuối năm 2017, mỗi năm, nước ta có khoảng 250 ngàn đến 300 ngàn ca phá thai chính thức!

Theo tài liệu Phòng ngừa thanh, thiếu niên phạm tội, Việt Nam có 160 ngàn người nghiện ma tuý. Riêng tại Hà Nội: tháng 1 năm 2 ngàn lẻ 4 đã có tới 12 ngàn 500 con nghiện ma tuý, 70% trong số đó là thanh thiếu niên; mà ma tuý là con đường ngắn nhất dẫn đến HIV hay Aids (con đường tự sát trầm buồn nhất!), ma tuý tỉ lệ thuận với gia tăng tội phạm, làm suy kiệt trí tuệ, suy thoái giống nòi, dân tộc!.

Những con số trên cho thấy: sự sống con người đang bị đe dọa nặng nề bởi chính con người, mà các nạn nhân không ít là người trẻ! Điều này chắc càng đòi buộc chúng ta học hiểu sâu xa hơn về lệnh truyền của Chúa liên quan tới sự sống con người, như Lời Chúa sau:

 

II. Công bố Lời Chúa
Tin Mừng Chúa Giê-xu Ki-tô theo Thánh Mát-thêu:
Anh em đã nghe luật dạy người xưa rằng: chớ giết người... Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ai giận anh em mình, thì cũng đáng bị đưa ra tòa.
Đó là Lời Chúa
(Lạy Chúa Ki-tô, ngợi khen Chúa).

 

III. Diễn giải Lời Chúa

Chúng ta có thể diễn giải Lời Chúa trên 2 sự tôn trọng liên quan đến con người sau đâu:

Diễn giải 1. Tôn trọng sự sống con người
trước hết, Nền tảng Thánh Kinh:

Ngay trong câu truyện Ca-in giết A-bi-lê, ta đã thấy: trong lòng con người có giận dữ và ganh tỵ, là hậu quả của tội tổ tông. Thánh Kinh giải thích Điều Răn thứ năm:

Ngươi không được giết kẻ vô tội và người công chính (Xh 23, 7).

Cố ý giết người vô tội là lỗi nặng phạm đến phẩm giá con người, đến sự thánh thiện của Đấng Sáng Tạo. Luật này là phổ quát: buộc mọi người, mọi lúc, mọi nơi.

Trong Bài giảng trên núi, Chúa Giê-xu đã nhắc đến Điều Răn Chớ giết người (Mt 5, 21). Hơn nữa, Người còn cấm giận ghét, oán thù; Người đòi phải yêu kẻ thù; chính bản thân Người đã không tự vệ, cho dù tự vệ là một quyền chính đáng.

Kế tiếp, Quyền tự vệ:

Quyền tự vệ là chính đáng, khi nhắm đến việc cứu lấy mạng sống mình, chứ không nhằm giết chết kẻ tấn công. Khi không còn lý do để phải tự vệ, thì không được giết chết kẻ thù (vd. khi kẻ thù đã đầu hàng, đã bị tước vũ khí…).

Vậy, tội nghịch Điều Răn thứ năm là những tội nào?

Để giúp ta tôn trọng sự sống, Điều Răn thứ năm cấm:

Một là, Cố ý giết người:

Giết người cách cố tình và trực tiếp là một tội trọng, kẻ đồng lõa cũng phạm cùng một tội.

Cũng không được giết người cách gián tiếp, nghĩa là: cố ý đặt một người vào chỗ nguy hiểm đến mạng sống, hay từ chối không giúp người ta khi họ lâm nguy đến tính mạng (ví dụ. bỏ đói một người khi có thể chia sẻ cơm bánh cho họ…).

Ngộ sát, nghĩa là khi không cố ý mà chẳng may gây chết người (ví dụ. thợ săn bắn lầm), thì không phạm tội. Nhưng vẫn có thể mắc tội nếu đó là do quá thiếu trách nhiệm hoặc quá bất cẩn (ví dụ. y tá quá lơ đãng chích lầm thuốc).

2 là, Giết chết để tránh đau đớn:

– Vì lòng bác ái vô vị lợi, ta phải đặc biệt tôn trọng, chăm sóc sự sống của cả những người tàn tạ, yếu ớt, tật nguyền, sắp chết.

– Với bất cứ lý do nào và bất cứ phương thế nào, việc trực tiếp giết người để tránh đau (an tử) vẫn là không thể chấp nhận được.

3 là, Tự sát:

– Tự sát là xúc phạm tới Thiên Chúa: Vì chỉ có Thiên Chúa mới là Chủ Tối Thượng của sự sống, mỗi người chỉ quản lý sự sống Thiên Chúa trao ban. Nên ta phải đón nhận sự sống với lòng tri ân và phải sinh lợi thêm, chứ không bao giờ được tự ý huỷ hoại. Tự sát là xúc phạm tới Thiên Chúa Hằng Sống, Đấng sáng tạo nên ta.

Tự sát là xúc phạm tới bản thân, vì mọi người phải yêu chính mình, mà yêu mình cách chính đáng thì phải tha thiết với sự sống, bảo vệ và phát huy sự sống là món quà quý giá nhất chỉ Thiên Chúa có thể ban cho ta.

Tự sát là xúc phạm tới người thân cận, vì tự sát cắt đứt bất công dây liên đới với gia đình, đất nước, nhân loại mà mỗi người đã mang ơn và có trách nhiệm công bằng phải đền ơn.

 

Diễn giải 2. Tôn trọng phẩm giá con người

Luật tôn trọng sự sống còn liên hệ tới sự sống siêu nhiên là chính phẩm giá cao quý của con người… vì vậy Điều Răn thứ năm đòi chúng ta phải:

Trước hết, Tôn trọng linh hồn tha nhân, tránh gương mù gương xấu:

Để tôn trọng, không gây tổn thương đời sống linh hồn của người khác, ta phải luôn tránh gương xấu:

– Gương xấu là thái độ hoặc cách sống làm cho người khác bắt chước làm điều xấu.

– Gương xấu dẫn đến chết phần hồn: gương xấu lôi kéo người khác làm điều tội, gây hại cho đời sống nhân đức của họ, có thể dẫn họ đến chết phần linh hồn vì tội trọng.

– Gương xấu thành nghiêm trọng khi người làm gương xấu là người có uy thế, và người bị gương xấu là kẻ yếu đuối: Ai làm cớ cho một trong những kẻ bé mọn đang tin Thầy đây phải sa ngã, thì thà treo cối đá vào cổ nó mà xô chìm xuống biển còn hơn.

Tiếp đến, Tôn trọng sức khỏe:

– Sức khỏe cùng với sự sống là ơn quý giá Chúa ban, nên dù luôn phải quan tâm tới kẻ khác và tới công ích, trước hết ta vẫn có bổn phận phải quan tâm chăm sóc sức khỏe của chính mình.

– Để chăm sóc sức khỏe, đức tiết độ đòi ta tránh mọi thái quá như say sưa quá độ; lạm dụng những chất kích thích như thuốc lá, nhất là ma tuý (đang là thảm họa của nhân loại về sinh mạng lẫn tiền của); say mê tốc độ, như đua xe, gây nguy hại mạng sống mình và người khác.

Sau nữa, Tôn trọng sự toàn vẹn thân thể:

Điều Răn thứ năm lên án những điều xúc phạm tới thân thể con người như:

Bắt cóc, giữ con tin: Những việc này gây kinh hoàng và tạo áp lực nặng nề trên tinh thần lẫn thân xác nạn nhân.

Khủng bố, gây thương tích, giết người bừa bãi: Những việc này ngược với công bình, bác ái.

Tra tấn thể xác hoặc tinh thần để điều tra, trừng phạt, đe dọa, hay để trả thù.

Cố tình cắt bỏ, huỷ hoại một phần thân thể, triệt sản là nghịch luân lý.

Cuối cùng, Tôn trọng người chết:

–           Phải lưu tâm chăm sóc những người hấp hối.

–           Phải tôn trọng và bác ái với thi hài người đã qua đời. Chôn xác kẻ chết là một mối trong Thương xác bảy mối.

 

IV. Nói với Chúa:
Chúng ta cùng sốt sắng đọc kinh Hòa bình để cùng suy gẫm và cầu nguyện.

Lạy Chúa từ nhân! Xin cho con biết mến yêu và phụng sự Chúa trong mọi người.
Lạy Chúa xin hãy dùng con, như khí cụ bình an của Chúa. Ðể con đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem an hòa vào nơi tranh chấp,
Ðem chân lý vào chốn lỗi lầm.
Ðể con đem tin kính vào nơi nghi nan,
Chiếu trông cậy vào nơi thất vọng,
Ðể con dọi ánh sáng vào nơi tối tăm,
Ðem niềm vui đến chốn u sầu.
Lạy Chúa xin hãy dạy con: Tìm an ủi người, hơn được người ủi an, tìm hiểu biết người, hơn được người hiểu biết,
Tìm yêu mến người, hơn được người mến yêu.
Vì chính khi hiến thân, là khi được nhận lãnh,
Chính lúc quên mình, là lúc gặp lại bản thân,
Vì chính khi thứ tha, là khi được tha thứ,
Chính lúc chết đi, là khi vui sống muôn đời.
Ôi Thần Linh thánh ái, xin mở rộng lòng con, xin thương ban, xuống những ai lòng đầy thiện chí, ơn an bình.

 

V. Nhớ Lời Chúa
Câu 1.

Hỏi. Điều Răn thứ năm dạy chúng ta sự gì?
Thưa. Điều Răn thứ năm dạy chúng ta phải tôn trọng sự sống con người mà Chúa đã ban, vì chỉ mình Ngài mới là chủ và có quyền trên sự sống mà thôi.

 

Câu 2.

Hỏi.    Có những tội nào nghịch lại Điều Răn thứ năm?
Thưa. Có những tội này: 
–           Một là cố ý giết người.
–           Hai là trực tiếp hay cộng tác vào việc phá thai.
– Ba là làm cho chết êm dịu.
– Bốn là tự sát hay cộng tác vào việc ấy.
– Năm là làm gương xấu khiến người khác phạm tội trọng.
– Sáu là phá hoại hoặc gây nguy hiểm cho sức khỏe của mình và của người khác.

 

Câu 3.

Hỏi.    Vì sao xã hội có trách nhiệm bảo vệ thai nhi?
Thưa. Xã hội có trách nhiệm bảo vệ thai nhi, vì quyền sống của con người ngay từ lúc thụ thai là một yếu tố làm thành xã hội dân sự và luật pháp của xã hội.

 

VI. Sống Lời Chúa

Lạy chúa, chúng con cám ơn Chúa về giờ Gặp Gỡ này. Chúng con xin dâng lên Chúa Điều Quyết Tâm của mỗi người là, luôn quan tâm chăm sóc, giữ gìn sức khỏe của mình và của những người trong gia đình.

 

Sáng danh Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con, và Đức Chúa Thánh Thần. Như đã có trước vô cùng, và bây giờ, và hằng có, và đời đời chẳng cùng. A men.