Hạt Giống Nẩy Mầm – Mùa Quanh Năm – Tuần 16
Thứ Hai :
Mt 12,38-42
A. Hạt giống…
Những người biệt phái không nhận Chúa Giêsu là Messia vì họ cố chấp, nhưng họ viện cớ là vì họ không thấy dấu lạ. Thực ra Chúa Giêsu đã cho họ biết bao dấu lạ mà họ có chịu thấy đâu. Vì thế Ngài nói chẳng cần cho họ dấu lạ nào khác nữa ngoài dấu lạ Giôna, tức là ám chỉ việc Ngài sẽ chết và sống lại. Nhưng Ngài cũng biết là dấu lạ đó chẳng mở mắt nổi họ, cho nên Chúa Giêsu bảo đến ngày phán xét tội của họ sẽ rất nặng.
B…. nẩy mầm.
- “Chúng tôi muốn thấy Thầy làm một dấu lạ” : Nhiều lần chúng ta cũng mong Chúa làm một phép lạ vĩ đại và tỏ tường. Chẳng hạn hiện ra trước mắt nhiều người. Chúng ta nghĩ nếu có những dấu lạ vĩ đại ấy thì mọi người đều sẽ tin thờ Chúa.
Thực ra Chúa thừa sức làm những dấu lạ như thế. Nhưng những dấu lạ như thế sẽ là một áp lực, một bó buộc, khiến người ta phải tin thờ Ngài, không cách nào khác được. Và như thế thì con người không còn tự do, Chúa không còn phải là một Thiên Chúa yêu thương mời gọi nữa.
Chúa ít khi làm dấu lạ, nhưng thích ban những dấu chỉ. Những dấu chỉ kín đáo, đơn sơ là những tiếng mời gọi nhẹ nhàng và yêu thương. Và những dấu chỉ như thế có rất nhiều. Chỉ cần ta biết mở mắt và mở lòng ra để đón nhận.
- Một cụ già suốt ngày ngồi trên ghế xích đu và thề sẽ không bao giờ đứng dậy cho đến khi nào gặp được Chúa. Một cô bé đang chơi với một quả bóng thấy thế hỏi :
– Suốt ngày cụ ngồi đong đưa trên chiếc ghế này để chờ đợi Chúa sao ?
– Đúng thế. Trước lúc nhắm mắt lìa đời, ta muốn tin chắc rằng có một Thiên Chúa. Ta cần một dấu chỉ. Nhưng tới nay ta chưa nhận được dấu chỉ nào.
– Thưa cụ, Chúa cho cụ một dấu chỉ mỗi khi cụ hít thở, mỗi khi cụ ngửi một cánh hoa thơm, mỗi khi cụ nghe tiếng chim hót, mỗi khi có một đứa bé chào đời. Chúa cho cụ một dấu chỉ mỗi khi cụ cười hay mỗi khi cụ khóc, mỗi khi cụ cảm thấy nước mắt lăn trên gò má cụ. Chúa ban cho cụ một dấu chỉ trong mưa gió và khi thời tiết thay đổi. Có biết bao nhiêu dấu chỉ, nhưng tại sao cụ chưa tin ? Cụ ơi, Chúa ở trong cụ, Chúa ở trong cháu. Không cần phải tìm kiếm, vì Ngài luôn có đó. Má cháu luôn căn dặn cháu : “Này Lily, nếu con tìm những cái vĩ đại thì con đã nhắm mắt lại rồi, bởi vì thấy Chúa là thấy những điều đơn sơ. Thấy Chúa là thấy sự sống trong tất cả”.
Cụ già ngạc nhiên trước những lời như thế thốt ra từ miệng một cô bé nhỏ xíu. Phần cô bé, cô vừa chạy vừa nói lớn : “má cháu luôn căn dặn : Này Lily, nếu con tìm những cái vĩ đại thì con đã nhắm mắt lại rồi, bởi vì thấy Chúa là thấy những điều đơn sơ. Thấy Chúa là thấy sự sống trong tất cả…” (Chờ đợi Chúa)
- Vấn đề của chúng ta ngày nay không phải là không có những dấu chỉ mà là không biết đọc ý nghĩa của những dấu chỉ ấy. Có mắt mà không thấy, có tai mà không nghe, có trí mà không hiểu. Chẳng hạn, tôi có hiểu ý nghĩa những dấu chỉ mà Chúa cho xảy ra nơi chính bản thân mình không : tôi bị bệnh… tôi bị người ta phê phán… tôi vừa gặp thất bại… Tại sao ? Qua những điếu ấy, Chúa muốn nói gì với tôi ?
Thứ Ba :
Mt 12,46-50
A. Hạt giống…
Thái độ và lời nói của Chúa Giêsu trong chuyện này nhằm đề cao những người lắng nghe và làm theo Lời Chúa. Chúa quý chuộng họ còn hơn những kẻ có liên hệ huyết nhục với Ngài nữa.
B…. nẩy mầm.
- Chúa Giêsu cũng là người như chúng ta, nên Ngài cũng có một gia đình tự nhiên, Ngài yêu mến cha mẹ anh chị em bà con. Nhưng Ngài còn có một gia đình thiêng liêng gồm những môn đệ và những kẻ nghe lời Ngài giảng dạy. Điều đặc biệt là Ngài quý chuộng gia đình thiêng liêng này hơn gia đình tự nhiên kia.
Tôi thuộc về gia đình thiêng liêng của Chúa. Tôi được Chúa yêu thương hơn cả những người ruột thịt của Ngài. Thật là hạnh phúc. Cám ơn Chúa.
- Nhưng để xứng đáng với tình yêu thương ấy, tôi phải lắng nghe Lời Chúa và làm theo ý Chúa.
Hơn ai hết, Đức Mẹ là gương mẫu lắng nghe và thi hành ý Chúa, cho nên Đức Mẹ vừa thuộc gia đình tự nhiên vừa thuộc gia đình thiêng liêng của Chúa.
Xin Đức Mẹ dạy con noi gương Đức Mẹ.
- Lắng nghe Lời Chúa và làm theo ý Chúa phải đi đôi với nhau, bời vì nghe không phải để bỏ qua mà để thi hành. Mỗi tuần, mỗi ngày tôi đều có nghe Lời Chúa. Nhưng xét kỹ xem tôi có “lắng nghe” không, và có cố gắng thi hành ít là một phần nào đó không.
- Kitô giáo vốn là Đạo của Lời. Thiên Chúa nói với con người, đó là mặc khải nền tảng của Thánh Kinh. Thiên Chúa nói với con người bằng muôn nghìn cách thế, nhưng thinh lặng là cách thế quan trọng nhất. Chính trong thinh lặng của cõi lòng mà Thiên Chúa nói với con người ; chính trong thinh lặng của thiên nhiên và các biến cố mà Thiên Chúa nói với con người. Do đó, chỉ trong thinh lặng, con người mới nghe được lời của Ngài (Chờ đợi Chúa)
Những dòng trên khuyến khích tôi xét lại sự thinh lặng nội tâm của tôi. Mỗi ngày tôi thực sự thinh lặng bao nhiêu phút ? Nhiều khi tôi im lặng chứ không phải thực sự thinh lặng nội tâm.
Lạy Chúa, giữa muôn ồn ào náo động của cuộc sống, xin cho con giữa được sự thinh lặng trong tâm hồn, để luôn lắng nghe được tiếng Chúa, và nhất là nhận ra tiếng Chúa trong mọi quan hệ của con.
- “Phàm ai thi hành ý muốn của Cha tôi, đấng ngự trên trời, người ấy là anh chị em tôi, là mẹ tôi” (Mt 12,50)
Người thanh niên đến gặp Chúa Giêsu trên con đường Ngài cùng môn đệ dấn bước. Ngài đã nhìn anh và đem lòng mến yêu.
Con chợt rung động dưới ánh nhìn của Chúa. Ánh nhìn chẳng dừng lại với những thành kiến hẹp hòi, chẳng dừng lại nơi những cao ngạo phô trương, nhưng cứ vút xa mãi, vượt quá lớp sương mù để chiếu vào tận cõi thâm sâu, để nhìn thấy hình ảnh Cha đang ẩn mình trong mỗi tâm hồn. Ánh nhìn không bị bó hẹp trong khuôn khổ một gia đình nhỏ bé tự nhiên, nhưng vượt quá những khác biệt, những bức tường ngăn cách, những liên hệ máu mủ ruột thịt, để sống tuân phục như định nghĩa của tình yêu, để thiết lập những dây leo tình thương liên kết mọi tâm hồn nhân loại trong gia đình rộng lớn của Thiên Chúa.
Lạy Chúa, xin dạy con biết sống như người anh em của Chúa, bằng sự hiện diện đầy dẫy yêu thương tích cực trong lòng Giáo Hội và giữa mọi người anh em. (Hosanna)
Thứ Tư :
Mt 13,1-9
* Đặt trong sơ đồ chung của Mt :
Trong chương 13 (Từ hôm nay đến Thứ Sáu tuần 17), Thánh Mat-thêu gom chung 7 dụ ngôn qua đó Chúa Giêsu dạy người ta hiểu về Nước Trời.
Trước những lời Chúa Giêsu giải thích về Nước Trời bằng hình thức dụ ngôn, thính giả phải chọn lựa dứt khoát : hoặc nghe rồi đem ra thực hành để được gia nhập Nước Trời thật, hoặc chỉ nghe suông rồi bỏ qua và do đó không được vào.
A. Hạt giống…
Đây là phần đầu của dụ ngôn người gieo giống : chính câu chuyện dụ ngôn (ngày mai là phần thứ hai, Chúa Giêsu sẽ giải thích lý do tại sao Ngài giảng bằng dụ ngôn ; và ngày mốt là phần thứ ba Ngài sẽ giải thích ý nghĩa của dụ ngôn này).
Trong câu chuyện dụ ngôn này, ta hãy chú ý vài chi tiết ban đầu :
– Người gieo giống này rất phung phí, gieo hạt giống ở khắp nơi, kể cả những nơi mà hy vọng nẩy mầm không bao nhiêu : Thiên Chúa rất quảng đại trong việc ban Lời Ngài cho chúng ta.
– Có 4 loại đất nhưng 3 loại đã thất bại : Lời Chúa có kết quả hay không còn tuỳ vào cách đón nhận và đáp ứng của con người.
B…. nẩy mầm.
- Chúa Giêsu đã dùng việc gieo giống, tức là một sinh hoạt rất bình thường và gần gũi, để trình bày giáo lý của Ngài. Muốn thế, Ngài phải có một cái nhìn và sự suy nghĩ rất sâu sắc về những việc bình thường ấy.
Tất cả những việc bình thường hằng ngày đều có thể trở thành đề tài cho tôi chiêm ngưỡng và rút ra những bài học bổ ích. Xin Chúa cho con có cái nhìn chiêm ngưỡng và thiện chí muốn học hỏi từ những việc bình thường.
- Người gieo giống đã gieo hạt giống khắp nơi, một cách có thể nói là phung phí. Hàng ngày và hàng tuần, Chúa cũng ban Lời Chúa cho tôi một cách rất là quảng đại : khi tôi dự Thánh Lễ, khi tôi nghe giảng, khi tôi đọc Sách đạo đức, khi tôi nguyện gẫm, khi tôi nghe huấn đức, khi tôi học v.v.
Cám ơn về lòng quảng đại của Chúa.
- Dụ ngôn đầu tiên trong loạt dụ ngôn về Nước Trời là một dụ ngôn về Lời Chúa. Lời Chúa rất quan trọng, cần thiết và hữu ích cho đời sống thiêng liêng. Tôi có ý thức điều này không ?
- Trong vườn, một gốc nho héo úa giữa bao cây xanh tươi mơn mởn. Tưới bao nhiêu phân cũng chẳng thấy khá hơn. Cuối cùng, người chủ đào gốc lên xem, thì thấy có miếng gỗ nằm chắn ngang gốc nho.
Có lẽ đời ta cũng vậy. Nếu không đâm rễ sâu vào lòng đất là Lời Chúa, đời ta cũng sẽ tàn úa. (Góp nhặt)
- “Có những hạt lại rơi nhằm đất tốt nên sinh hoa kết quả, hạt được gấp trăm, hạt được sáu chục, hạt được ba chục” (Mt 13,8)
Trong Tin Mừng, các thánh sử chẳng bao giờ nói đến Chúa cười. Tuy nhiên con vẫn thầm nghĩ rằng Chúa biết cười. Chúa đã cười khi còn là con trẻ ở Nadarét. Chúa đã cười khi còn là một thiếu niên nghịch ngợm. Chúa đã biết cười rất hân hoan trong lời tạ ơn Cha, và có lẽ trong tiệc cưới rộn rã cùng với các môn đệ. Chúa đã hát, đã vỗ tay, đã chúc mừng… Con cũng bắt gặp nụ cười kín đáo của Chúa trong hình ảnh người gieo giống hôm nay. Cho dù có hạt bị chim trời ăn mất, có hạt bị héo khô, có hạt bị chết nghẹt… nhưng người gieo giống vẫn đầy lạc quan hy vọng để nhìn thất, để mỉm cười trước đồng lúa chín vàng.
Lạy Chúa, giữa những thành bại của cuộc sống, xin luôn khơi dậy trong con niềm hy vọng, lạc quan. (Hosanna)
Thứ Năm :
Mt 13,10-17
A. Hạt giống…
Đoạn Tin Mừng gây không ít thắc mắc cho người đọc vì nó khiến chúng ta nghĩ rằng Chúa Giêsu cố ý dùng dụ ngôn khó hiểu để người ta không hiểu được và không được cứu rỗi.
Thực ra ở đây Chúa Giêsu trích một câu của ngôn sứ Isaia. Mà Isaia nói đến một thực tế (chứ không phải ý muốn của Thiên Chúa) là sự cứng lòng của dân, đến nỗi dù họ có tai có mắt mà cũng như điếc như mù, cho họ nghe và xem cái gì cũng vô ích. Một số người thời Chúa Giêsu cũng thế.
Bởi vậy, Chúa Giêsu khuyến khích chúng ta : “Ai có tai thì nghe”, nghĩa là ai cũng có khả năng hiểu dụ ngôn (ai cũng có tai), nhưng điều quan trọng là dùng khả năng đó để thực hiện những điều mình đã nghe. Càng thực hiện thì càng hiểu Nước Trời hơn, càng sống lời Chúa thì càng hiểu Lời Chúa hơn.
B…. nẩy mầm.
- “Các ngươi lắng tai nghe mà chẳng hiểu, trố mắt nhìn mà chẳng thấy gì” : rất nhiều lần tôi nghe Lời Chúa nhưng cũng như vịt nghe sấm. Lời Chúa được ban dư tràn cho tôi nhưng chẳng khác gì nước đổ lá môn. Tại vì tôi nghe mà không chú ý, không suy gẫm, không có thiện chí tìm lương thực thiêng liêng cho mình.
- “Vì lòng dân này đã ra chai đá” : muốn nghe Lời Chúa cho có hiệu quả thì phải nghe bằng tấm lòng, như đứa con nghe tiếng của cha mẹ, như những người yêu nhau lắng nghe tiếng của nhau.
- Có 3 cách đọc Lời Chúa :
– Coi Lời Chúa như dầu gió : Khi bạn nhức đầu nóng lạnh, bạn xức dầu vì biết nó tốt cho sức khoẻ của bạn.
– Coi Lời Chúa như chiếc bánh bông lan : tuy khô khan khó nuốt nhưng cũng ngon và bổ.
– Coi Lời Chúa như quả đào, vừa mát vừa ngọt vừa bổ dưỡng. (Góp nhặt)
Thứ Sáu :
Mt 13,18-23
- Hạt giống…
Chúa Giêsu giải thích ý nghĩa của những loại đất :
Các loại đất là những người nghe lời giảng :
– có người hời hợt (đất vệ đường)
– có người thành tâm nhưng không kiên vững (Đất lẫn sỏi đá)
– có người cũng thành tâm nhưng đồng thời lo lắng nhiều việc khác (đất bị gai che phủ)
– có người nghe và cố gắng thi hành (đất tốt).
B…. nẩy mầm.
- Những lời được ghi lại trong các sách Tin Mừng không phải là lời của một nhân vật quá khứ, mà là của Chúa Giêsu phục sinh còn đang sống trong Giáo Hội và đang nói trực tiếp với tôi. Do đó tôi phải đọc hoặc nghe không như đọc và nghe một quyển tiểu thuyết, mà là đọc và nghe một bức thư hay một cuốn băng cassette của một người thân vừa viết hoặc ghi để gởi cho tôi.
- Một bà kia rất thường đọc Sách Thánh và đọc rất sốt sắng. Khi được hỏi tại sao thì bà dùng một thí dụ để giải thích :
Hôm qua tôi nhận được một bức thư của một người tôi rất quý mến. Tôi đã đọc rất chăm chú và đọc đi đọc lại tới 5 lần. Không phải vì tôi không hiểu lời lẽ trong thư vốn đã quá rõ, nhưng vì tôi biết đó là những lời của một người rất thương tôi và tôi cũng rất thương người đó (United Presbyterian).
- Suy gẫm về loại đất có lẫn sỏi đá : Đó là người khi mới nghe Lời Chúa thì nhiệt thành muốn thi hành, nhưng vì không kiên trì nên khi gặp một số khó khăn thì chán nản bỏ cuộc.
Biết bao lần, nhất là trong những cuộc Tĩnh Tâm, tôi cũng quyết định sống theo một Lời Tin Mừng nào đó. Nhưng không bao lâu thì tôi bỏ. Xin Chúa giúp con kiên trì hơn.
- Suy gẫm về loại đất mọc đầy gai : Đó là người có thiện chí sống Lời Chúa, nhưng những lo lắng và những đam mê việc đời đã làm cho Lời Chúa bị chết ngạt.
Có nhiều khi đang lúc suy gẫm mà tôi cũng chia trí về những chuyện tôi đang lo hoặc đang say mê. Có những khi khác vì mãi mê lo lắng một chuyện thế gian mà tôi bỏ không thực hiện chương trình đạo đức đã định. Tôi phải nhớ lời Chúa Giêsu dạy “Trước tiên hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và sự công chính của Ngài, còn mọi sự khác Ngài sẽ lo cho chúng con”.
- “Kẻ được gieo trên đất tốt, đó là kẻ nghe Lời và hiểu, thì tất nhiên sinh hoa kết quả, và làm ra, kẻ được gấp trăm, kẻ được sáu chục, kẻ được ba chục” (Mt 13,23)
Đọc báo, tôi bật cười vì chuyện nhảy dù của một Sơ đã già 75 tuổi. Bà mạo hiểm chỉ vì mục đích gây quỹ cho hội từ thiện.
Ngạc nhiên và thú vị, tôi chợt nghĩ đến một người khác. Chẳng hiểu sao mọi người rất yêu quý chị. Chị chẳng đẹp cũng không có địa vị. Chị chỉ là một con người bình thường như bao con người bình thường khác, nhưng nơi chị như có một sức thu hút khiến người ta thích đến tâm sự, chia sẻ. Và chị đã làm được bao điều tốt đẹp từ những việc hằng ngày nhỏ nhặt ấy. Trong một lần chia sẻ kinh nghiệm sống, chị đã giới thiệu với tôi người thầy, người bạn thân thiết của chị là Chúa Giêsu. Tôi tự hỏi phải chăng chính Lời Chúa Giêsu đã làm cho chị đẹp hơn, từ việc nhỏ đến việc lớn. Còn tôi, tôi đang là mảnh đất nào đây : vệ đường, sỏi đá hay bụi gai ?
Lạy Chúa, xin giúp con biết chăm sóc mảnh đất tâm hồn con mỗi ngày, để Lời Chúa đủ sức vươn lên và sống mạnh mẽ qua cách thức con sống cuộc đời Ngài đã tặng ban cho con. (Hosanna)
Thứ Bảy :
Mt 13,24-30
A. Hạt giống…
Dụ ngôn lúa tốt và cỏ lùng :
- Vấn đề : Với lời rao giảng của Chúa Giêsu, Nước Trời đã bắt đầu thành lập. Vậy thì có nên để cho Nước Ma quỷ tiếp tục tồn tại không ? Tại sao kẻ ác vẫn còn sống mãi bên cạnh người lành và làm hại người lành ? Sao không giải quyết dứt khoát cho sớm đi ?
- Giải đáp : Chúa Giêsu trả lời qua dụ ngôn này rằng không nên nóng vội mà đòi cho cuộc thẩm phán diễn ra trước hạn kỳ mà Thiên Chúa đã định. Hiện tại cứ phải kiên nhẫn mà chờ, trong niềm xác tín rằng thế nào rồi cũng có Thẩm phán và khi đó số phận kẻ lành người dữ sẽ được phân định rõ ràng.
- Ý nghĩa : Dụ ngôn này vừa mời gọi kiên nhẫn vừa mời gọi khiêm nhường.
– Kiên nhẫn : chờ cho đến kỳ hạn Chúa định.
– Khiêm nhường : trong khi chờ đợi Thiên Chúa xét xử ai là kẻ lành ai là người dữ, mỗi người không nên dành quyền xét xử ấy của Thiên Chúa để coi ai là lành ai là dữ, ai là lúa tốt ai là cỏ dại. Mỗi người hãy chỉ lo một việc cần thiết thôi là lo trung thành nghe và thực thi Lời Chúa.
- Lạc quan : Thái độ của ông chủ ruộng thật là lạc quan.
. Khi tôi tớ đến báo động là có cỏ dại, ông khỏi cần suy nghĩ mà trả lời ngay rằng “kẻ thù đã gieo” ( c 27-28).
. Tôi tớ hoảng sợ xin đi nhổ cỏ lùng, ông bảo “Đừng”.
Ông chủ rất bình tâm chẳng chút ngạc nhiên và chẳng hề lo sợ, vì ông lạc quan tin vào khả năng của giống lúa, nó chẳng thế nào chịu thua sức mạnh của cỏ dại được.
B…. nẩy mầm.
- Thế gian hiện tại có người tốt và kẻ xấu lẫn lộn. Ngay trong con người tôi cũng có khuynh hướng tốt và khuynh hướng xấu đồng tồn tại. Tôi không nên có thái độ của những người tôi tớ trong dụ ngôn này, là khó chịu, tức bực. Nên có thái độ như ông chủ : bình tĩnh chấp nhận thực trạng, tích cực bồi dưỡng những yếu tố tốt và khắc phục những yếu tố xấu, lạc quan tin tưởng vào sức mạnh của cái tốt.
- Tôi cũng không nên sốt ruột dành quyền của Chúa mà “nhổ cỏ” những người mà tôi coi là xấu.
- Tôi nghĩ về những cái tốt và xấu trong con người tôi, nhất là nghĩ về sự kiên nhẫn của Chúa không vội trừng phạt những cái xấu của tôi. Một mặt tôi cám ơn Chúa đã thương cho tôi thời gian chứ không vội xét xử tôi, mặt khác tôi hứa sẽ tận dụng thời gian và cơ hội Chúa ban để dần dần tu sửa con người của mình.
- Giáo Hội vốn không phải là một xã hội hoàn hảo. Giáo Hội tự bản chất là thánh thiện nhưng lại gồm những con người tội lỗi. Chúng ta có một Giáo Hội gồm nhiều vị thánh nhưng cũng có một số tội nhân. Những tội nhân vẫn có thể trở thành các thánh trong giây phút, còn các vị thánh thì có thể trở thành thánh thiện hơn. Các tội nhân cần sự tha thứ của chúng ta, còn các thánh thì khơi dậy sự cảm phục và quyết tâm cải hóa của chúng ta. (“Mỗi ngày một tin vui”)
- “Cứ để cả hai cùng lớn lên tới mùa gặt. Đến ngày mùa, tôi sẽ bảo thợ gặt : Hãy gom cỏ lùng lại, bó thành bó mà đốt đi, còn lúa thì hãy thu vào kho lẫm cho tôi” (Mt 13,30)
Trong lúc mọi người bận bịu ngoài vườn nho, kẻ trộm đã lẻn vào nhà mà chẳng ai hay. Khi có người biết được và tri hô lên thì bọn bất lương đã bỏ đi mất dạng sau khi đã vơ vét một số tiền lớn.
Thực là nỗi đau cho gia đình Mazarello. Cha mẹ nàng hầu như tuyệt vọng. Mazarello tìm lời ngọt ngào an ủi song thân. Nhưng thỉnh thoảng lòng căm hờn đối với bọn bất lương lại bừng cháy và những lời kết án được thốt lên. Mazarello đã ngăn cản : “Không ! Chúng ta không có quyền kết án họ. Tốt hơn, chúng ta hãy cầu xin Chúa đánh động tâm hồn họ và khiến họ ăn năn trở lại. Chỉ vì dốt nát, nếu không họ đã chẳng làm điều đồi bại như thế”
Đức Kitô luôn hiện diện trong Giáo Hội như dấu chỉ của lòng kiên nhẫn và khoan dung. Ngài cũng mời gọi người kitô hữu sống yêu thương, tôn trọng và tha thứ đối với mọi người. Nhưng đã bao lần, tôi ý thức được điều đó ?
Lạy Chúa, xin mở rộng cõi lòng của những người trẻ chúng con, để chúng con biết yêu thương thông cảm và luôn biết thứ tha. (Hosanna)