3. HỌC THUYẾT CỦA CHÂN LÝ
Bài học chân lý
Phúc lớn cho người được Chân lý hiện thân dạy vẽ, không phải bằng hình bóng, không phải bằng lời lẽ mau qua, nhưng bằng chính bản tính mình.
Lý trí và giác quan ít nhìn sâu được vào sự vật, nên thường khi nó chỉ đánh lừa ta.
Tranh luận cao kiến về những vấn đề thắc mắc và bí nhiệm có ích chi! Ngày công phán, ta có phải đoán xét vì đã không biết những cái đó đâu?
Khinh thường những cái hữu ích và cần thiết để chỉ chuyên lo những cái có hại: như thế thiết tưởng không còn có cái dại nào bằng!
Rõ thực có mắt mà không trông thấy là thế!
Tiếng Thầy
Làm gì những cuộc tranh luận về giống và về thứ?
Ai được Ngôi Lời hằng sống nói với, người ấy thoát ly được ngàn ý rởm.
Tất cả mọi cái do Ngôi Lời mà có. Hết thảy tạo vật chứng minh về một Ngôi Lời: Mà Ngôi Lời chính là “nguyên ủy nói với lòng ta”. (1)
Không có Ngôi Lời, ai là người hiểu biết được sự vật cho tỏ, phán đoán được sự vật cho nhằm?
Ai được một Chúa là được tất cả. Ai qui định tất cả vào một mình Chúa và nhìn nhận mọi vật trong Chúa: người ấy sẽ được vững dạ và yên lòng.
Ôi! Chúa Trời chân lý! Xin làm cho con hợp nhất với Chúa trong một tình yêu bất diệt.
Con đọc đã mỏi, con nghe đã nhàm. Trong Chúa có tất cả mọi sự con ao ước khát vọng.
Trước nhan Chúa, tất cả các nhà bác học, tất cả các tạo vật hãy im đi để một mình Chúa nói với lòng con.
Vinh danh Chúa
Ai càng hồi tâm, càng thoát ly được sự vật bên ngoài, người ấy càng hiểu được nhiều, càng thấu đáo được những vấn đề sâu nhiệm mà không phải vất vả gì, vì chính Chúa sẽ ban thêm trí hiểu cho họ.
Một tâm hồn trong sạch đơn sơ và kiên nhẫn, dù giữa trăm công nghìn việc, họ cũng không sao lãng, vì việc gì họ cũng làm vì danh Chúa, và họ luôn luôn cố gắng đề phòng những đòi hỏi của lòng tự ái.
Còn gì làm bận lòng và ngăn trở Bạn bằng những cảm tình lố lăng của lòng Bạn?
Người nhân đức và trung thành với Chúa, bất cứ cái gì hoạt động ra ngoài họ cũng xếp đặt tự bên trong. Nhờ thế mà trong khi hành động, họ không hề bị lôi kéo theo một khuynh hướng xấu, trái lại họ xếp đặt tất cả theo luật lệ của lý trí.
Còn ai phải chiến đấu gay go bằng người chiến đấu để thắng chính mình?
Cái đáng ta lưu tâm nhất là chiến đấu với mình, chiến đấu để thắng mình và tiến bộ trong đường nhân đức.
Sống đạo đức
Tất cả mọi cái hoàn hảo trên đời đều có pha một vài khuyết điểm. Tất cả mọi điều ta nhận xét đều chưa sạch hẳn được cái hồ đồ.
Khiêm tốn tự biết mình: đó là đường chắc nhất đưa ta đến cùng Chúa hơn tất cả những phát minh kỳ lạ của khoa học.
Nói thế không phải có ý lên án khoa học hay bất cứ một kiến thức nào về sự vật, dầu là một kiến thức tầm thường nhất. Xét bản tính nó và theo chương trình an bài của Thiên Chúa, khoa học lúc nào cũng vẫn tốt, nhưng một lương tâm trong trắng và một đời sống đạo hạnh bao giờ cũng tốt hơn.
Nhưng đa số người đời chỉ chuyên lo học biết hơn là sống thánh thiện, vì thế họ đã lầm khốn nạn và không được ích gì, hay có cũng chẳng được mấy.
Chuyên trồng nhân đức
Chà! Giá họ cũng chuyên lo khu trừ thói hư và tu luyện nhân đức bằng tranh luận những vấn đề vô ích, thì giữa các dân tộc làm gì còn nhiều cái ác và gương xấu đến thế! Các dòng tu làm gì sa sút đến thế!
Chắc ngày công phán, Chúa không hỏi ta đã đọc sách nào mà chỉ hỏi đã làm gì? Chúa không hỏi có nói lợi khẩu không, mà chỉ hỏi đã sống thánh thiện thế nào?
Bạn xem: những giáo sư, những học giả bình sinh nức tiếng thông thái bây giờ đâu?
Địa vị họ xưa, bây giờ người khác đang giữ, nhưng chả biết những người này có nghĩ gì đến họ không?
Sinh thời xem chừng họ rất được lưu ý, nhưng giờ đây còn ai nhắc đến tên họ nữa đâu?
Thông thái thật
Trời! Vinh dự đời chóng qua biết mấy? Giá đời sống họ ăn nhịp được với học lực của họ thì những sách vở, những khoa học tốt biết chừng nào!
Biết bao người chỉ mải miết với những khoa học phù phiếm mà sao lãng việc phụng sự Chúa: Vì chỉ nghĩ đến làm lớn hơn học ở khiêm nhượng, mà họ đã tự tiêu diệt theo với những tư tưởng của họ.
Người lớn thật, là người có một lòng bác ái quảng đại!
Người lớn thật là người tự cho mình thấp bé và coi khinh danh vọng ở đời này.
“Người khôn thật, là người coi của đời như phân thổ để chỉ được một Chúa Giêsu Kitô.” (2)
Sau cùng, người thông thái thật, là người biết tuân theo ý Chúa và từ bỏ ý riêng.
SUY NIỆM
Có hai thứ khoa học: khoa học Thiên Chúa và khoa học nhân loại, nhưng chỉ có một chân lý.
Khoa học Thiên Chúa cũng bất di dịch như Thiên Chúa, còn khoa học nhân loại cũng hay thay đổi như nhân loại .
Khoa học Thiên Chúa là chính ánh sáng của Ngài, của chân lý thuần túy mà Ngôi Hai đã đem xuống! Ngài ban cho hết thảy nhưng ban cho những ai có tâm hồn khiêm nhượng.
Là con đẻ của nhân loại, khoa học nhân loại mơn trớn tính tò mò, nuôi tính kiêu hãnh, gieo lầm tưởng và mê hoặc mà không đánh động và sửa đổi được tâm hồn.
Học chân lý không phải để biết cho bằng để thực hành.
Lời hằng sống là lời Chúa nói với lòng hơn là với trí.
Biết nhiều điều cần để được rỗi và thực hành: đó là tất cả khoa học của một người giáo hữu.
Lạy Chúa, Chúa đã dạy: Không phải những ai thưa: “Lạy Chúa, lạy Chúa” mà được vào Thiên đàng, mà chỉ ai làm theo ý Đức Chúa Cha và sống theo đức Tin mới được rỗi.
Con hối tiếc vì đã biết và nói nhiều về chân lý mà chỉ làm được rất ít để cứu lấy mình.
Xin Chúa ban thêm cho con một tinh thần đạo đức một tâm hồn đạo đức và một đời sống đạo đức. Xin cho con lánh xa thế tục và chỉ tìm một Chúa là chân lý tuyệt đối và là trót hy vọng của con.
——————
1. Gioan III, 25
2. Philipp III, 8