Giáo Phận Cần Thơ Trang web mới Giáo Phận Cần Thơ
VỀ THƯỢNG HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC THỨ XVI, 2023
http://www.gplongxuyen.org/
GIỚI THIỆU
Chúng ta sẽ cùng nhau học hỏi chủ đề Hướng đến một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia, sứ mạng của Thượng Hội Đồng Giám Mục XVI, 2023. Chương trình học hỏi gồm các bài học do Nhóm Hiệp Hành Giáo Phận soạn dựa trên hai tài liệu chính: 1/ “Tài liệu chuẩn bị”; 2/ “Cẩm nang” thực hành. Đây là hai tài liệu Toà Thánh gởi cho các giáo phận nghiên cứu, học hỏi để góp ý cho THĐGM: các bài 2-13: dựa trên “Cẩm nang” thực hành; các bài 14-16: dựa trên “Tài liệu chuẩn bị”;
Ước mong những bài học ngắn gọn này sẽ giúp anh chị em trong giáo phận Long Xuyên chúng ta hiểu được ý nghĩa sâu xa của chủ đề THĐGM và góp ý tích cực cho THĐGM.
BÀI 1
THƯỢNG HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC LẦN THỨ XVI – 2023:
ĐỊNH NGHĨA, NGUỒN GỐC, KHÁC BIỆT, CHỦ ĐỀ
1- Thượng Hội Đồng Giám Mục là gì?
Thượng Hội Đồng Giám Mục (THĐGM) là hội nghị các Giám Mục được tuyển chọn từ các miền khác nhau trên thế giới, nhóm họp định kỳ để cổ vũ sự hiệp nhất mật thiết giữa Đức Giáo Hoàng Rôma và các Giám Mục, cũng như góp ý với Đức Giáo Hoàng về những vấn đề liên quan đến các hoạt động của Giáo Hội.
2- Nguồn gốc Thượng Hội Đồng Giám Mục?
THĐGM được Đức Giáo Hoàng Phaolô VI thiết lập ngày 15 tháng 9 năm 1965 qua Tự sắc Apostolica Sollicitudo, nhằm đáp lại nguyện vọng của các nghị phụ Công đồng chung Vaticanô II. Thông thường, khoảng ba năm thì THĐGM thường lệ sẽ diễn ra một lần. Tuy nhiên, cũng có THĐGM ngoại lệ và THĐGM đặc biệt, tất cả đều do Đức Giáo Hoàng triệu tập.
3- Thượng Hội Đồng Giám Mục đóng góp gì cho Giáo Hội?
– Duy trì sự hợp nhất và cộng tác chặt chẽ giữa Đức Giáo Hoàng và các Giám Mục trên thế giới.
– Thông tin trực tiếp và chính xác về tình trạng và các vấn đề liên quan đến đời sống Giáo Hội hoàn vũ cũng như những việc Giáo Hội phải thực hiện trong thế giới hôm nay.
– Tạo điều kiện để thống nhất quan điểm, ít là về những điểm quan trọng trong giáo thuyết và đời sống Giáo hội.
4- Có bao nhiêu Thượng Hội Đồng Giám Mục đã diễn ra?
Cho đến nay, đã có 15 THĐGM thường lệ, 3 THĐGM ngoại lệ và 11 THĐGM đặc biệt.
5- Thượng Hội Đồng Giám Mục lần thứ XVI có điều gì khác với những lần trước?
Ngày 15 tháng 09 năm 2018, với ý muốn canh tân Thượng Hội Đồng Giám Mục, Đức Giáo Hoàng Phanxicô ban hành Tông hiến Episcopalis communio (Sự hiệp thông Giám Mục). Tông hiến quy định rằng từ nay có thêm giai đoạn tham khảo ý kiến Dân Chúa ở các giáo hội địa phương với tiến trình kéo dài 3 năm theo 3 giai đoạn: giáo phận, châu lục và hoàn vũ.
Vì thế, THĐGM thường lệ lần thứ XVI là THĐGM đầu tiên áp dụng Tông hiến này. Có nghĩa là từ THĐGM này trở đi, các THĐGM không chỉ đơn thuần là một đại hội của các Giám Mục mà còn là hành trình dành cho tất cả các tín hữu thuộc các Giáo hội địa phương tham gia vào chức vụ tư tế, ngôn sứ và vương đế của Giáo hội hoàn vũ.
Đặc biệt, THĐGM lần này mong muốn người nghèo và người bị loại trừ trong Giáo hội cũng được thình ý: “Cuối cùng, điều quan trọng cơ bản là người nghèo và người bị loại trừ cũng được cất tiếng nói, chứ không chỉ những người có vai trò hoặc trách nhiệm nào đó trong các giáo hội (địa phương). (trích “Tài liệu chuẩn bị, số 31).
6- Chủ đề của Thượng Hội Đồng Giám Mục lần thứ XVI là gì?
Chủ đề của THĐGM lần thứ XVI là Hướng đến một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia, sứ vụ.
BÀI 2
GIỚI THIỆU CẨM NANG &
BỐI CẢNH CỦA THĐGM XVI & ĐỊNH NGHĨA TÍNH HIỆP HÀNH
- Giới thiệu cẩm nang.
Về chủ đề: Hướng đến một Giáo hội hiệp hành: Hiệp thông, tham gia, sứ mạng; chúng ta có hai tài liệu chính: 1/ “Cẩm nang” thực hành; và 2/ “Tài liệu chuẩn bị”. Đây là hai tài liệu Toà Thánh gởi cho các giáo phận nghiên cứu, học hỏi để góp ý cho THĐGM. Vậy, “Cẩm nang” có gì?
– Cẩm nang đề xuất những hỗ trợ thực hành giúp những người có trách nhiệm chuẩn bị và tập họp dân Chúa để họ có thể chia sẻ kinh nghiệm nơi Giáo hội địa phương. Cơ hội lắng nghe và đối thoại tại Giáo hội địa phương sẽ giúp mọi tín hữu khám phá lại bản chất hiệp hành của Giáo hội. Đây chỉ là những đề xuất, nói rõ hơn là những hướng dẫn cho Giáo hội địa phương, chứ không phải là những quy định phải theo.
– Để hướng đến một Hội thánh hiệp hành, việc đầu tiên cần làm là mời gọi mọi tín hữu trên toàn thế giới, bao gồm linh mục, tu sĩ nam nữ, giáo dân từ các giáo phận, giáo xứ, dòng tu tham gia, cùng nhau làm việc, nhằm thúc đẩy sự hoán cải mục vụ và hiệp hành của mỗi Giáo Hội địa phương.
-Trên thế giới, nhiều vùng miền đã thiết lập được các tiến trình hiệp hành nhưng đối với một số vùng miền nào đó, điều này là mới mẻ, chưa biết đến. Vì vậy, trong quá trình học hỏi anh chị em sẽ được đề xuất những cách thực hành hữu ích và hiệu quả, có thể được thích ứng trong quá trình chúng ta “cùng nhau cất bước hành trình”.
– Tiến trình hiệp hành: lắng nghe, chia sẻ kinh nghiệm, cần được diễn ra trong khung cảnh linh thiêng: suy niệm Kinh thánh, cử hành phụng vụ và cầu nguyện. Cùng nhau làm việc trong tiến trình lắng nghe, như là một kinh nghiệm nhận biết tiếng nói của Chúa Thánh Thần
– Mọi người đều được mời gọi tham gia vì Giáo Hội Hiệp Hành chính là Giáo hội trong thiên niên kỷ thứ ba, như lòng Chúa mong ước.
- Bối cảnh của THĐGM XVI
Thượng Hội Đồng Giám Mục XVI diễn ra trong bối cảnh[1]:
– Thế giới : đại dịch toàn cầu, xung đột địa phương và quốc tế, biến đổi khí hậu, di cư, các hình thức bất công, phân biệt chủng tộc, bạo lực, bách hại, và gia tăng bất bình đẳng trên toàn nhân loại.-
– Giáo hội: lạm dụng tình dục, lạm dụng quyền lực, và lạm dụng lương tâm do một số đáng kể các giáo sĩ và người thánh hiến gây ra.
– Tuy bối cảnh thề giới và Giáo hội hiện nay có nhiều trở ngại cho việc triển khai Tiến trình hiệp hành, nhưng cũng là cơ hội thúc đẩy Hội thánh hồi sinh. Hơn nữa, giữa bối cảnh này, tính hiệp hành còn giúp Giáo hội có thể được đổi mới nhờ tác động của Chúa Thánh Thần; làm cho Giáo hội trở thành Dân Thiên Chúa hợp nhất với nhau cách sâu xa hơn để ra đi thực hiện sứ mạng Loan Báo Tin Mừng.
- Hiệp hành là gì?
– Hiệp hành (synodality) nghĩa từ ngữ là: cùng nhau bước đi. Giải thích rộng hơn và sâu xa hơn thì Hiệp hành “diễn tả bản chất của Giáo hội là Dân Thiên Chúa đồng hành cùng nhau và tập họp trong cộng đoàn được Chúa Giêsu qui tụ bằng quyền năng của Chúa Thánh Thần để loan báo Tin Mừng” (Uỷ ban thần học quốc tế). Vì Hiệp hành là bản chất của Giáo hội, nên tính Hiệp hành phải được thể hiện trong cách sống và làm việc bình thường của Giáo hội.
– Qua Bí tích Rửa tội, chúng ta đều được mời gọi tham gia tích cực vào đời sống Giáo hội. Mọi thành phần được mời gọi lắng nghe nhau để nhận ra sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần. Ngài hướng dẫn những nỗ lực nhân loại của chúng ta.
– Khi Giáo hội dấn bước trên con đường hiệp hành này, chúng ta phải cố gắng đi sâu vào kinh nghiệm thực sự lắng nghe và biện phân, để trở thành Giáo hội mà Thiên Chúa kêu gọi chúng ta trở thành.
Câu hỏi ôn bài:
1/ Mục đích của Cẩm nang chuẩn bị cho THĐGM XVI là gì?
2/ Bối cảnh của THĐGM thế nào?
3/ Hiệp hành là gì?
