CHƯƠNG 34: KIỂM ĐIỂM
Ðọc lại đời sống
dưới ánh sáng Phúc Âm.
883. Trên đường hy vọng, thỉnh thoảng con phải dừng chân nơi bóng mát, để kiểm điểm lại: sửa chữa những bước lệch lạc, rút kinh nghiệm cho bước tiến, chuẩn bị thêm hành trang.
884. Công tác càng lớn, kế toán càng kỹ. Nếu con cẩu thả, ấy là dấu con xem thường sự sống đời đời của con.
885. Nhìn quá khứ để than vãn: vô ích.
Nhìn quá khứ để kiêu căng: nguy hiểm.
Nhìn quá khứ để rút kinh nghiệm cho hiện tại: khôn ngoan.
886. Kiểm điểm kỹ càng, kiểm điểm sáng suốt, kiểm điểm chân thành, kiểm điểm can đảm. Không kế toán viên nào, không máy IBM nào kiểm điểm thay con được nếu con muốn cho đáp số trước.
887. Kiểm điểm mỗi tối, kiểm điểm mỗi tuần, kiểm điểm mỗi lần xưng tội, kiểm điểm mỗi lần tĩnh tâm. Xe tốt mấy cũng làm máy lại, người khỏe mấy cũng phải khám tổng quát nếu muốn tránh sự sụp đổ bất ngờ, không cứu vãn được.
888. Con đừng khinh dể những sự bất tín nhỏ mọn. Không cần bão lụt khủng khiếp, những con sâu nhỏ trong một đêm, có thể làm tan nát bao nhiêu vốn liếng lao lực trong một cánh đồng xanh tươi thơm ngát.
889. Chỉ có lính điên mới đưa lưng lãnh đạn, miễn đừng tử thương thì thôi. Ðó là thái độ của con khi phạm tội nhẹ, chỉ cốt tránh tội trọng thôi.
890. Con đau đớn vì nhiều lần phản bội Chúa: tốt, nhưng chưa đủ. Phải làm như Mađalêna “các tội của Bà, các tội lỗi nhiều đó, quả đã được tha rồi vì Bà đã cảm mến nhiều” (Lc 7,47). Phải làm như Gioan: trốn bỏ Chúa trong vuờn Giêtsêmani, nhưng trở lại đứng bên thánh giá, dốc quyết hằng yêu mến bằng hành động.
891. Không tránh tội nhẹ, con mến Chúa ít quá. Con không đủ động lực nội tâm để tiến trên đường hy vọng.
892. Không kiểm điểm “bệnh thiếu sót” là một thiếu sót lớn, đây là một ít hiện tượng: hững hờ làm việc Chúa, tính toán giảm thiểu các hy sinh, khéo léo trốn tránh trách nhiệm, hành động vì lý do trần tục, so đo lánh nặng tìm nhẹ…
893. Sự ăn năn hối cải của con không phải là “hát bội”, khóc lóc não nùng xong rồi thì hết tuồng, hạ màn. Và đâu lại vào đó!
894. Dù bay lồng lộng giữa không gian, thế mà lộ trình của phi thuyền rất rõ rệt. Là phi hành gia, con phải sửa tay lái liên lỉ, và triệt để nghe lời chỉ bảo từ quả đất. Lệch lạc là không đến đích.
895. Kiểm điểm mấy cũng vô ích, nếu con không dốc quyết cải thiện. Coi máy mà không làm máy lại, xe chẳng chạy được.
896. Dốc quyết ít điểm, dốc quyết thực tế, dốc quyết căn bản. Có những người tưởng mình thánh thiện, vì có một sổ lớn đầy dẫy những dốc quyết mây mưa.
897. “Ðể sau”, đôi khi là đường lối của người khôn ngoan, lắm lúc là khẩu hiệu của những người bi quan, nhát đảm và bại trận.
898. Chỉ giây phút hiện tại quan trọng. Ðừng nhớ ngày hôm qua của anh em để chỉ trích. Ðừng nhớ ngày hôm qua của con để khóc lóc. Nó đã vào dĩ vãng. Ðừng nhìn ngày mai của anh em để xét đoán. Ðừng lo ngày mai của con để bi quan. Nó còn trong tương lai. Giao quá khứ cho lòng nhân từ Chúa, giao tương lai cho sự quan phòng Chúa, giao tất cả cho tình yêu Chúa.
899. Ðừng phiền muộn, đừng ngã lòng. Lắm lúc hiện tượng ấy do bịnh “kiêu ngạo” phát sinh. Con cứ đinh ninh rằng con thuộc chín phẩm thiên thần không thể phạm tội sao?
900. Con dốc quyết làm tông đồ Chúa, nhưng con không phó thác vô điều kiện cho Chúa. Làm sao con là khí cụ đắc lực trong tay Chúa, khi con còn tháo gỡ và cất giấu ít bộ phận.
901. Trước công cuộc lớn lao, lắm lúc con nghe cám dỗ muốn được khuyến khích, được phương tiện của quyền thế để làm việc Chúa chóng kết quả hơn, vinh danh Chúa hơn. Vinh danh Chúa hay sáng danh con?
– Nếu cần phương diện quyền thế, Chúa Giêsu đã dùng rồi.
– Hãy tìm nước trời rồi mọi sự sẽ được ban thêm cho con (x. Mt 6,33).
– Chỉ trích kẻ khác, cậy quyền thế để rồi con cũng nương tựa và nô lệ quyền thế sao?
902. Phải chăng con sợ người “sáng suốt” cười con là “điên dại”? Lúc còn sống, Têrêsa Avila, Phanxicô Assiô, Cottolengô, Gioan Boscô… bị nhiều kẻ gọi là điên dại, nhưng ngày nay những tên điên dại ấy lại được tôn làm thánh. Hãy tin tưởng và mạnh tiến.
903. Ðể đi đúng hướng trên đường hy vọng, con phải phản ứng nhanh: “Lạy Chúa, tất cả vì yêu mến Chúa, tất cả vì Chúa trong anh em con.
Con không dành gì cho con,
Con không muốn ai biết ơn con,
Con không muốn phần thưởng nào”.
904. Kiểm điểm rồi con phải làm gì? Con hãy khiêm tốn khóc lóc tội mình như Phêrô, con hãy ngồi bên chân Chúa, yêu mến bù lại như Mađalêna, con hãy dốc quyết canh tân như Giakêu, hãy làm tông đồ hăng say như Phaolô. Tràn đầy hy vọng, con tiến lên.
905. Ai cũng có những ước vọng:
Sách báo,
Trường học,
Hội đoàn,
Nhà máy.
Với sức con, ước vọng lại hoàn ước vọng. Nhưng để ơn Chúa vào trước ước vọng ấy, con có những số kỷ lục.
Ngàn sách báo,
Vạn trường học,
Triệu hội đoàn,
Tỷ nhà máy.
906. Phương thế của con cũng là phương thế các Tông Ðồ:
Thánh Thể: “Ta sẽ ở với các con mỗi ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20).
Thánh Linh: “Người sẽ ban cho các ngươi một Đấng Bào Chữa khác” (Ga 14,16).
Mẹ Maria: “Này là Mẹ con” (Ga 19,27).
Phúc Âm: “Hãy đi khắp cả thiên hạ, rao giảng Tin Mừng cho mọi loài thụ tạo” (Mc 16,15).
Chúa Giêsu đã trao cho con, con cho là ít sao? Thế gian có gì sánh được không?
907. Trước hoài bão lớn lao, chương trình hành động vĩ đại, trở ngại cao như núi, rộng như biển, con yếu đuối sao vượt nổi? Lấy phương tiện ở đâu? Thánh Phaolô đã nói với giáo dân ngày xưa băn khoăn như con: “Chúa chọn kẻ yếu đuối để làm cho kẻ mạnh mẽ phải hổ thẹn” (1Cr 1,27), “hiện tôi có là gì, là bởi ơn Thiên Chúa, và ơn Người xuống chotôi đã không ra hư luống” (1Cr 15,10), nghĩa là con phải trung tín nghe theo ơn Chúa.
908. Kiểm điểm là đọc lại đời con, dưới ánh sáng đức tin.
909. Cứ sáu tháng một lần, con hãy lập một thống kê các hoạt động của con, một thống kê các đồ dùng của con, một thống kê các tình cảm của con, xem xét kỹ càng và can đảm gạch bỏ những gì vô ích.
HY. FX. NGUYỄN VĂN THUẬN