Gặp gỡ 27 – Điều răn thứ tám

 

 

Gặp gỡ 27 – Điều răn thứ tám :
Chúa Giê-su dạy ta chớ làm chứng dối

I. DẪN VÀO LỜI CHÚA

– Cầu nguyện đầu giờ.

– Sách Đa-ni-en (Đn 13) thuật lại truyện bà Su-san-na  , vợ ông Gio-gia-kim rất giàu có. Bà rất đạo hạnh và  xinh đẹp. Hai kỳ lão được bầu làm quan tòa năm đó si mê bà. Trưa đó, hai ông rình trong vườn, gặp bà ra… hai ông tiến đến, ép bà phạm tội, và dọa: nếu bà không chịu, họ sẽ tri hô lên là đã bắt gặp quả tang bà đang tư tình với một chàng trai. Bà Su-san-na than thở : “Tôi khốn khổ quá…nhưng thà không làm gì mà sa vào tay các ông, còn hơn là phạm tội trước mặt Chúa !”, và bà la to lên…nhưng hai kỳ lão còn la to hơn !!

Hôm sau, hai kỳ lão tố cáo với dân chúng là họ đã bắt gặp quả tang Su-san-na đang phạm tội, nhưng họ tóm cổ tên trai trẻ này không được ! Hai ông quả quyết : “Chúng tôi xin làm chứng về những điều ấy”. Cộng đồng tin lời hai kỳ lão, và bà Su-san-na bị đem đi tử hình! Bà kêu cầu Thiên Chúa : “Lạy Thiên Chúa hằng hữu, Đấng am tường những điều bí ẩn và thấy hết mọi sự…Chúa biết là họ đã làm chứng gian hại con…!”.

Chúa đã đánh động tâm trí cậu Đa-ni-en, và cậu kêu lớn tiếng giữa đám đông : “Tôi vô can trong vụ đổ máu người phụ nữ này…Quí vị hãy trở lại nơi xét xử, vì những người kia đã làm chứng gian hại người phụ nữ này !”. Dân chúng nói với cậu “Hãy cho chúng tôi biết ý kiến, vì Thiên Chúa đã cho cậu được khôn ngoan như bậc lão thành”. Đa-ni-en bảo hãy tách riêng hai kỳ lão ra. Đa-ni-en hỏi ông thứ nhất : “Ông bắt gặp hai người phạm tội dưới gốc cây gì ?”, ông này bảo : “Dưới gốc cây trắc”. Đa-ni-en hỏi ông thứ hai, ông này bảo : “Dưới gốc cây dẻ”. Đa-ni-en nói với từng ông : “Ông đã nói dối trắng trợn… Thiên Sứ Chúa đã được án lệnh của Người là chặt ông làm đôi !”.

Thiên Chúa đã can thiệp để bênh vực cho sự thật và chống lại những kẻ gian dối. Đó cũng là điều mà Chúa Giê-su thẳng thắn nói lên trong những lời rao giảng của Người :

II. CÔNG BỐ LỜI CHÚA (x. Mt 5, 33-37) :

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu :

“Khi ấy Chúa Giê-su dạy rằng : Thầy bảo cho anh em : đừng thề thốt chi cả… Hễ ‘có’ thì phải nói ‘có’, ‘không’ thì phải nói ‘không’. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ”.

Đó là Lời Chúa (Lạy Chúa Ki-tô, ngợi khen Chúa).

III. DIỄN GIẢI LỜI CHÚA

A. Vì sao phải sống thành thật :

1. Vì Thiên Chúa chính là Chân Lý :

• Chúa Cha là nguồn mạch chân lý, Người chân thật vô cùng : Lời Người là chân lý (Cn 78, 7); Luật Người là chân lý (Tv 119, 142)… mà dân Chúa được mời gọi để làm chứng cho Đức Chúa của mình, vì vậy họ phải luôn sống thành thật.
• Chúa Con : nơi Đức Ki-tô, chân lý của Thiên Chúa được bày tỏ toàn vẹn: Người tràn đầy ân sủng và sự thật (Ga 1, 14). Người dạy ta “có nói có, không nói không” (Mt 5, 37).
• Chúa Thánh Thần là “Thần Chân Lý” được Chúa Ki-tô hứa ban,  do Chúa Cha gửi đến, để dẫn đưa chúng ta đến “Chân Lý Toàn Vẹn” (Ga 16, 13).

2. Vì con người có phẩm giá cao đẹp :

Vì có phẩm giá cao đẹp, do đã được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa là Đấng vô cùng chân thật, nên con người tự nhiên hướng về chân lý :

• Họ biết mình phải tôn trọng và làm chứng cho sự thật.
• Họ được thôi thúc và có bổn phận tìm kiếm chân lý, trước tiên là tìm kiếm Đấng là Chân Thiện Mỹ, để điều chỉnh toàn bộ đời sống cho phù hợp với đòi hỏi của sự thật.

3. Vì đời sống chung đòi hỏi :

– Người ta không thể sống chung (Vd. trò chuyện, giao tế, buôn bán…) với nhau mà không tín nhiệm vào nhau, không cho nhau biết sự thật.

– Thành thật là nhân đức giúp con người trong hành vi và lời nói, không gian dối, giả vờ, đạo đức giả; nhưng sống lương thiện, cẩn mật, bác ái, công bình…

B. Phải làm những gì để sống thành thật :

1. Phải làm chứng cho sự thật :

– Là noi theo gương Chúa Ki-tô : trước mặt Phi-la-tô, Người đã tuyên bố : “Tôi đến trong thế gian để làm chứng cho sự thật, ai thuộc về sự thật thì nghe tiếng tôi” (Ga 18, 37).

– Là sống chứng nhân Tin Mừng :

. Mỗi Ki-tô-hữu phải sống chứng nhân Tin Mừng, dùng lời nói việc làm để truyền đạt đức tin,  nghĩa là làm cho người khác nhận biết Chân Lý tối hậu là chính Thiên Chúa.

. Tử đạo là lời chứng cao quý nhất : các vị tử đạo đã dùng mạng sống để làm chứng cho đức tin, cho Chân lý được viết bằng máu.

2. Phải tránh những tội phản lại sự thật hoặc làm hại danh dự người khác, như :

(1) Làm chứng dối và thề gian : là công khai nói nghịch sự thật.

(2) Làm mất thanh danh người khác qua những việc như :

. Phán đoán hồ đồ : là khi chưa có đủ cơ sở mà dám khẳng định một người là đã phạm tội.

. Nói xấu: là khi không có lý do chính đáng mà lại tiết lộ những tật xấu và những lỗi lầm của người khác cho những người chưa biết.

. Vu khống : là dùng những lời nói ngược với sự thật để làm hại tiếng tốt của kẻ khác.

(3) Những lời nói hoặc thái độ không tốt như :

. Nịnh hót, a dua, tâng bốc hoặc lấy lòng kẻ khác để xúi họ làm điều xấu.

. Khoe khoang hay khoác lác.

. Mỉa mai hoặc châm biếm kẻ khác để hạ giá họ.

(4) Nói dối : là nói sai sự thật, với ý định lừa gạt người khác. Sẽ là tội nặng hay tội nhẹ tuỳ theo mức độ sai lạc sự thật, tuỳ hoàn cảnh và mức độ thiệt hại gây nên cho nạn nhân. Nói dối gây chia rẽ, làm mất niềm tin tưởng, phá hại mối giao hảo trong xã hội…

Người lỗi phạm đức công bình và sự thật đều phải đền bù (tinh thần hoặc vật chất), dù đã được tha tội qua bí tích Thống Hối. Đây là một nghĩa vụ lương tâm.

3. Phải tôn trọng sự thật :

a/ Quyền thông truyền sự thật :

Mỗi người có quyền thông truyền, nói sự thật, nhưng quyền này  không phải là vô điều kiện. Vì vậy, tuỳ hoàn cảnh cụ thể, mỗi người phải thận trọng và suy xét xem có nên hay không nên nói ra sự thật: vì lợi ích và an toàn của tha nhân, vì tôn trọng đời tư và công ích, chúng ta có thể giữ bí mật hay nói tránh đi. Không ai bị buộc phải nói sự thật cho những người không có quyền được biết. Có những bí mật không được tiết lộ ra khi không thực sự cần thiết.

b/ Những bí mật cần được tôn trọng :

1. Bí mật toà giải tội :

Các linh mục ngồi tòa phải tuyệt đối giữ Ấn Tòa giải tội, nghĩa là không được tiết lộ bất cứ điều gì người ta đã xưng trong tòa giải tội, bằng lời nói hoặc một cách nào khác, vì bất cứ lý do nào (Giáo Luật 983, 1).

2. Những bí mật nghề nghiệp :

Các nhà chính trị, quân sự, luật gia, bác sĩ, tư vấn tâm lý… phải giữ những bí mật mà nếu tiết lộ sẽ có hại cho người có bí mật, cho người nghe,  hoặc cho chính người nói… người ta có thể và phải nói ra trong những trường hợp ngoại lệ với lý do nghiêm trọng (như nếu không nói ra thì sẽ gây thiệt hại nặng cho quốc gia, cho tổ chức…).

3. Bí mật đời tư :

Mỗi người có những quyền lợi riêng, và có nhân phẩm phải được mọi người tôn trọng, do đó mỗi người cũng có những bí mật đời tư mà mọi người, nhất là những phương tiện thông tin đại chúng, phải giữ kín nếu khi nói ra sẽ gây thương tổn đến danh dự của người ta.

1. Phải sử dụng đúng đắn các phương tiện truyền thông xã hội:

Trong thời đại “bùng nổ thông tin” hiện nay, các phương tiện truyền thông nắm giữ vai trò hết sức hệ trọng trong việc thông tin, phát huy văn hoá, đào tạo con người, hướng dẫn dư luận quần chúng…Nhà bác học Can Ueda (Nhật) trong cuốn chuyên khảo ‘Tội phạm và tội phạm học ở Nhật Bản’ đã viết : “Có những mối liên hệ trực tiếp giữa các thông tin về tình dục, bạo lực với sự gia tăng tội phạm, tệ nạn xã hội”. Vì vậy, người thông tin lẫn người nhận thông tin đều phải biết thận trọng sử dụng những phương tiện truyền thông lợi hại này :

– Những người làm công tác thông tin : phải luôn nhằm phục vụ công ích, sự thật, đời sống lành mạnh, bác ái (vd. thông tin để giúp cứu trợ thiên tai, không xúc phạm đời tư…).

– Những người nhận thông tin thường thụ động, thiếu cảnh giác. Vì thế cần tạo một lương tâm sáng suốt và ngay thẳng, để chống lại những ảnh hưởng của nhiều nguồn thông tin thiếu lương thiện và thiếu trách nhiệm hiện nay.

IV. NÓI VỚI CHÚA

Lạy Chúa Thánh Thần, Chúa chính là Thần Chân Lý. Xin đổ dồi dào xuống trên chúng con Thần Khí Chúa, để chúng con luôn biết sống thành thật, trong những suy nghĩ, nói năng và hành động mỗi ngày, hầu trở nên chứng nhân Tin Mừng của Chúa Ki-tô, Người là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống đến muôn đời. Amen.

V. NHỚ LỜI CHÚA

1. H. Điều Răn thứ tám dạy chúng ta sự gì ? (c. 569)

T. Điều Răn thứ tám dạy chúng ta sống thành thật, làm chứng cho chân lý và tôn trọng danh dự của mọi người.

2. H. Vì sao chúng ta phải sống thành thật ? (c. 570)

T. Chúng ta phải sống thành thật vì ba lẽ này :

– Một là vì Thiên Chúa là Đấng Chân Thật.

– Hai là vì sự thành thật làm tăng giá trị con người.

– Ba là vì sự thành thật rất cần cho đời sống chung.

3. H. Có những tội nào nghịch lại Điều Răn thứ tám ? (c. 572)

T. Có những tội này :

– Một là làm chứng gian, thề gian, nói dối.

– Hai là xét đoán hồ đồ, nói xấu, vu khống, bôi nhọ.

– Ba là nịnh hót, tâng bốc và xu nịnh nhằm thủ lợi bất chính.

VI. SỐNG LỜI CHÚA

Cầu nguyện cuối giờ : Cám ơn Chúa về giờ Gặp Gỡ, Dâng Chúa Điều Quyết Tâm : Luôn thành thật trong những suy nghĩ, nói năng, hành động.