Quý vị và các bạn thân mến,

“Không gia đình” là quyển tiểu thuyết lừng danh của nhà văn Pháp Hector Malot, được xuất bản năm 1878. Tác phẩm kể về một cậu bé tên là Rémi, bị bỏ rơi từ nhỏ ở một góc đường và được một gia đình nhận về nuôi. Được một thời gian ngắn thì cha nuôi của Rémi bị tai nạn và trở nên tàn phế. Gia cảnh rơi vào khó khăn, Rémi đã đi làm thuê cho gánh xiếc của cụ Vitalis, một ông già từng trải và đạo đức. Hai ông cháu đã cùng nhau đi lang thang khắp mọi miền nước Anh và Pháp trình diễn xiếc để kiếm sống.

Cuộc đời của cậu bé Remi đã trải qua nhiều thăng trầm và gian khổ, nhưng nhờ được ở bên cụ già Vitalis, Rémi đã được ông chỉ dẫn cách sống tự lập để có thể lo cho mình và những thành viên khác của gánh xiếc. Ông đã dạy cậu, dù ở trong bất cứ cảnh ngộ nào cũng phải giữ phẩm chất làm người, biết thương người, luôn sống ngay thẳng, không dối trá, luôn có lòng biết ơn, gan dạ, và ham lao động. Nhờ những đức tính đó, Rémi đã kiên cường vượt qua mọi nghịch cảnh xảy ra trong cuộc sống của mình. Kết quả là cậu đã tạo dựng được một gia đình thực sự và sống hạnh phúc với gia đình của mình.

Với nội dung đầy tính nhân văn đó, tác phẩm “Không gia đình” đã đoạt giải thưởng của Viện Hàn lâm Văn học Pháp và trở thành một kiệt tác văn học được tái bản nhiều lần ở nhiều nước trên thế giới. Tác phẩm ca ngợi tinh thần tự lập và tự tin của tuổi trẻ, và đề cao vai trò của những người cao niên, như là một người đồng hành bên người trẻ, để với trái tim bao dung và những kinh nghiệm từng trải trong cuộc đời của họ, người cao niên có thể nâng đỡ, khyến khích và truyền những cảm hứng đầy tích cực về cuộc sống cho người trẻ.

Quý vị và các bạn thân mến,

Tuổi trẻ là quá khứ hào hùng của người cao niên và tuổi già là tương lai đầy tự hào của người trẻ. Tuổi trẻ là khoảng thời gian đầy tươi đẹp của đời người, với những nhiệt huyết, lòng hăng say và sức khỏe dồi dào để sống, để yêu và thực hiện những ước mơ trong lòng mình. Còn tuổi già là khoảng thời gian đầy trầm lắng, vững vàng và kiên định của những kinh nghiệm sau khi người ta đã đi qua những giông bão của cuộc đời. Do vậy, còn gì lý tưởng bằng bên cạnh người trẻ có sự đồng hành của người cao niên để nhờ kinh nghiệm và những trải nghiệm của người cao niên, người trẻ có được những chỉ dẫn đúng đắn và hữu hiệu để đạt được thành công!

Cuộc đời của cậu bé Rémi trong câu chuyện “Không gia đình” sẽ ra sao nếu không được ông Vitalis cưu mang và bảo bọc? Và đường đời của cậu sẽ đi đến đâu nếu không có ông Vitalis đồng hành, dìu dắt và chỉ dẫn? Nhờ có cụ già ấy mà một cậu bé vô gia cư, không người thân thuộc cảm nhận được sự ấm áp của tình người và trở thành một thanh niên chân chính, sống đúng với nhân phẩm và đạo đức của một con người. Có lẽ mỗi người chúng ta cũng có những kinh nghiệm rất riêng tư về sự hiện diện của những bậc cao niên trong cuộc đời mình. Đó là ông bà, cha mẹ; là những người thầy, người cô hay tất cả những người lớn tuổi khác đã và đang hiện diện trong cuộc đời và ngay bên cạnh chúng ta. Họ thật sự có ý nghĩa và đem lại cho chúng ta bao năng lượng tích cực để dấn thân và bước đi tiếp cuộc hành trình đời mình.

Vai trò của người cao niên đồng hành bên cạnh người trẻ cũng đặc biệt được Đức Thánh cha Phanxicô lưu tâm tới trong triều Giáo hoàng của ngài, đặc biệt trong thời gian hướng tới Ngày Quốc tế Giới trẻ Lần thứ 37 được tổ chức từ ngày 01 đến ngày 06 tháng Tám năm 2023 tại Lisbon, thủ đô Bồ Đào Nha. Vào cuối thánh lễ mà Đức Thánh cha cử hành trong Ngày Thế giới các Ông Bà và người Cao niên Lần thứ III, hôm 23 tháng Bảy năm 2023 vừa qua, năm người cao tuổi, đại diện cho năm châu lục đã trao Thánh giá hành hương của Ngày Quốc tế Giới trẻ cho năm người trẻ chuẩn bị lên đường tham dự Ngày Quốc tế Giới trẻ Lần thứ 37. Cử chỉ này tượng trưng sự thông truyền đức tin từ đời này sang đời khác, và cũng muốn thể hiện sự cam kết của các ông bà và người cao tuổi sẽ cầu nguyện cho những người trẻ chuẩn bị khởi hành và đồng hành với họ với lời chúc lành. Ước gì trên hành trình hiệp hành cùng với Giáo hội, mỗi người chúng ta luôn biết chu toàn vai trò của mình và trân trọng vai trò của người khác, để nếu là người trẻ, chúng ta biết khiêm tốn lắng nghe lời chỉ dẫn đầy kinh nghiệm của người cao niên, và nếu là người cao niên, chúng ta biết quảng đại chia sẻ những kinh nghiệm sống và trở nên gương sáng về đức tin và lòng đạo đức cho người trẻ ở bên cạnh mình.

Lạy Chúa, xin thúc đẩy sự hiệp nhất và tinh thần tương thân tương ái giữa người cao niên và người trẻ chúng con, để tất cả chúng con được vững bước và bền lòng trên con đường hiệp hành trong thời đại hôm nay hướng về Nhà Cha vĩnh cửu. Amen.

Duy An