Hành Trình Thương Khó (tt)

Pr. Lê Hoàng Nam, SJ

Nguồn: dongten.net

5.Hiện diện một cách vắng bóng.

6.Những lời hứa vô hồn.

7.Theo Chúa từ đàng xa.

5. Hiện diện một cách vắng bóng

Các bạn trẻ thân mến,

Bao nhiêu năm nay sống chung với Thầy, có Thầy chia sẻ những nỗi buồn vui, các môn đệ đã dần quen với bóng dáng Thầy. Đối với họ, những ngày tháng qua thật đẹp vì Thầy lúc nào cũng ở kề bên, che chở họ, bênh vực họ khi có ai trách cứ hay làm phiền. Có Thầy ở bên, họ cũng hưởng nếm được chút vinh dự, cũng cảm thấy oai phong phần nào. Nay, bỗng dưng Thầy cho biết là Thầy sắp ra đi. Một nỗi bất ngờ và hụt hẫng bỗng đâu ập xuống. Không có Thầy, biết phải làm sao đây, biết phải sống thế nào đây, biết phải chống chọi thế nào đây với những hiểm nguy đang rình chờ trong cuộc sống.

Không có Thầy, ai sẽ dạy con những bài học hay? Ai sẽ kể cho con nghe những dụ ngôn đầy ẩn ý thâm sâu? Ai sẽ giải thích cho con hiểu những khúc mắc diễn ra trên đường đời? Ai sẽ an ủi con khi trong lòng ngập tràn bao lo lắng? Ai sẽ kể cho con nghe những câu chuyện về Cha và Nước Thiên Đàng? Ai sẽ bênh vực con khi những người thuộc phe đối kháng vồn vã tấn công con? Ai sẽ ban cho con sức mạnh để con có thể lướt thắng quân thù, để xua tan thần dữ?… Con đã quen với việc mỗi ngày thức dậy thấy Thầy quỳ gối cầu nguyện với Cha, đã quen với việc mỗi khi tới bữa ăn Thầy đều chia sẻ cho chúng con phần tốt nhất. Không có Thầy, đời con như thiếu vắng trọn vẹn niềm vui. Có lẽ Phêrô đã phần nào cảm nghiệm được điều này khi thưa với Thầy Giêsu: “Bỏ Thầy chúng con biết theo ai, chỉ có Thầy mới có những lời đem lại sự sống đời đời.”(Ga 6,68) Thầy sẽ đi vắng ư? Thầy sẽ không còn ở với mình nữa sao? Thật không dễ để đón nhận điều này.

Hiểu được tâm tư của các môn đệ, Đức Giêsu cho biết Ngài đi là để dọn chỗ cho họ. Ngài đi để Thánh Thần đến, thổi vào lòng các ông ngọn lửa mà Thánh Thần đã thắp lên trong con tim của Ngài. Ngài đi nhưng Ngài không bỏ rơi các ông, không giữ một khoảng cách xa với các ông. Ngài vẫn hiện diện ở đó với các ông nhưng là hiện diện ở một cách thế siêu nhiên hơn, đòi hỏi một niềm tin yêu mãnh liệt hơn: hiện diện một cách vắng bóng.

Các bạn trẻ thân mến,

Câu hỏi “Thực sự có Thiên Chúa hay không?” luôn là một câu hỏi mà ta đặt ra cho mình mỗi khi đối diện với những khó khăn trong cuộc sống. Có những khi, ta tưởng như chẳng hề có một Thiên Chúa nào cả, hay Thiên Chúa đã rời xa ta mất rồi. Ấy là khi ta thấy chung quanh mình chỉ bủa vây một màn đen u ám. Ta rời vào tình huống tiến thoái lưỡng nan! Ta không biết quyết định sao cho cuộc đời, ta thấy nghi ngờ đức tin mà bấy lâu nay ta vẫn giữ. Ta thấy những lời cầu xin của ta chỉ là những tiếng kêu ai oán trong vô vọng mà không biết Chúa có lắng nghe không.

Chúa có còn là Thiên Chúa của tình thương nữa không? Tại sao bao tai ương cứ liên hồi ập đến với ta? Tại sao hàng loạt những người thân yêu rời bỏ ta? Tại sao một đời sống công chính và quảng đại của ta không được đền trả? Tại sao những hy sinh của ta không sinh hoa kết trái? Tại sao những thế lực của sự ác cứ hoành hành mãi không thôi? Những nỗi oan ức, những thiệt thòi cứ xảy đến với ta bất chấp những nỗ lực muốn sống trọn vẹn đức tin của ta… Cứ mỗi khi ta đặt câu hỏi tại sao với Chúa, đấy là lúc trong lòng ta đang trào dâng nỗi bức xúc khi không cảm nghiệm được “Thầy ở bên”.

Chúng ta không có cơ hội được nhìn thấy Giêsu một cách nhãn tiền như các môn đệ ngày xưa. Nhưng nếu chúng ta tin vào Giêsu thì chúng ta cũng phải tin vào lời hứa của Ngài: “Thầy không để anh em mồ côi (Ga 14,18)”, “Thầy sẽ ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế (Mt 28,20)”. Thầy vẫn luôn ở đây với chúng ta, cho dù giác quan của chúng ta không nhận ra điều đó. Có khi Ngài hiện diện với chúng ta qua những niềm vui thiêng liêng, ơn an ủi lôi cuốn tâm hồn, nhưng cũng có khi Ngài “ẩn mình”, chỉ để lại trong ta một cảm giác khô khan, trống trãi đến khủng khiếp.

Những khi như thế, có thể Ngài muốn nhắc nhở ta về bổn phận thiêng liêng mà ta phải thực thi. Biết đâu, ta cảm thấy cô đơn vì bấy lâu nay ta chẳng nhớ gì đến Chúa, chẳng thiết gì đến những câu kinh hay Thánh Lễ. Cũng có khi ta quá kiêu ngạo, cho rằng tự sức ta, ta có thể vươn đến Chúa. Chúa để ta một chút “cô đơn” như vậy là để ta nhận ra sự thấp kém của mình, ngõ hầu có thể bám víu vào Chúa hơn. Hoặc biết đâu Chúa đang muốn ta khiêm nhường hơn để chân nhận rằng tất cả những gì ta đang thụ hưởng là bởi ơn sủng nhưng không của Chúa, chứ không phải bằng công đức gì của ta.

Cuộc đời vốn đầy dẫy nhưng chông gai ngăn cản bước chân ta. Chắc chắn có lúc chúng ta cảm thấy mỏi mệt và muốn buông xuôi. Chắc chắn có khi ta nghi ngờ về niềm tin vào Thiên Chúa của mình. Nhưng hãy luôn cố gắng ý thức rằng Thiên Chúa vẫn luôn hiện diện bên chúng ta, vì Ngài không bao giờ có thể không còn yêu ta nữa. Ngài hiện diện bên chúng ta một cách vắng mặt, nên chỉ có niềm tin kiên vững mới giúp chúng ta nhận ra được Ngài mà thôi. Những ai có thể luôn nhìn thấy Ngài bằng niềm tin như thế thật là diễm phúc, vì như Ngài đã từng nói “Phúc cho những người không thấy mà tin” (Ga 20,29). Hãy cố gắng tận hưởng phúc lành này, các bạn nhé!

6.Những lời hứa vô hồn

Các bạn trẻ thân mến,

Trong những khi buồn tủi, điều mà chúng ta thường hay mong chờ nơi những người ta yêu mến là sự chia sẻ với hết chân tình. Tai ương ập đến với ta có to lớn mấy, nhưng nếu có được một lời hứa từ họ là họ sẽ không bao giờ bỏ rơi ta, lúc nào cũng ủng hộ ta, ta cũng cảm thấy an ủi phần nào. Ngược lại, không có gì tồi tệ hơn khi lòng ta đang đau buốt mà những người ta mến yêu chẳng đoái hoài đến, lại còn nói với ta những câu bâng quơ, hứa hẹn với ta đủ mọi điều sáo rỗng. Thầy Giêsu đáng kính của chúng ta, trước nỗi đau thập giá, thật không may vì đã gặp phải trường hợp sau. Chẳng ai hiểu Ngài, chẳng ai thông phần với Ngài, chẳng ai thấu tỏ những dằn vặt trong tim Ngài. Những người bạn đã cùng Ngài nếm trải những ngày tháng qua đã chẳng cho Ngài một chút an ủi nào, còn nói với Ngài những lời hứa suông vô hồn rỗng tuếch.

Tuy là Thiên Chúa nhưng Giêsu cũng là một con người thật sự với bao yếu đuối. Đã ít là ba lần, Ngài tiên báo cho các môn đệ biết về cuộc tử nạn của mình. Nhưng chẳng ai hiểu những gì Ngài muốn nói. Trong bữa tiệc ly, Ngài tiếp tục tỏ bày tâm tư của mình bằng những lời hết sức thiết tha. Những khoảnh khắc cuối cùng được sống để lại trong Giêsu một nỗi niềm bâng khuâng khó tả, những xao xuyến khôn nguôi. Ngài cho họ biết rằng sẽ có một người trong họ bán rẻ mình. Tất cả đều đồng thanh nhất loạt khẳng định là không phải mình. Ngay cả Giuđa – kẻ bán Chúa – cũng giả vờ hùa theo hỏi Thầy: “Thưa Thầy, chẳng lẽ con sao?” (Mt 26,25). Ông Phêrô còn to miệng hơn: “Thưa Thầy, sao con lại không thể đi theo Thầy ngay bây giờ được? Con sẽ thí mạng vì Thầy!” (Ga 13,37). Đức Giêsu quá biết rõ về ông. Những lời ông nói cách hùng hồn như vậy, chẳng những không trở thành một an ủi dành cho Giêsu, trái lại, còn làm cho Giêsu đau lòng thêm, vì tình cảm mà ông dành cho Thầy chỉ là cảm tính mau qua, chứ không phải là một tình yêu thuần khiết.

Các bạn trẻ thân mến,

Những lời hứa, tự bản chất, luôn là những lời nói rất đẹp, vì nó hàm chứa trong đó những tình cảm thiết tha, cùng với một nỗ lực sẽ làm một điều tốt cho người mình yêu. Tất cả những gì xuất phát từ tình yêu luôn là điều cao quý và đáng trân trọng. Những lời hứa từ một người bạn thân luôn là một trợ lực quý giá cho ta mỗi khi ta mỏi mệt giữa đường đời. Một lời hứa thật sự không còn là lời nói hay ngôn từ, nhưng là hiện thân của chính người thốt ra lời hứa đó, ở với ta, và thêm sức cho ta. Thế nên, ta chỉ cần căn cứ vào lời hứa và việc người ta có thực thi lời hứa của mình hay không thì có thể biết được bản chất của con người ấy thế nào.

Đáng tiếc thay, xã hội mà chúng ta đang sống dường như đang nuôi dưỡng những lời hứa vô hồn, chẳng nội dung. Hứa chỉ là hứa đấy, chứ không xem lời hứa là cả danh dự của mình. Hứa mà không biết mình đang hứa gì, hứa mà chẳng có tí tâm tư. Hứa chỉ để chứng tỏ mình, trong khi không biết mình có đủ sức để thực thi lời hứa ấy không. Phêrô đã hứa rất quả quyết trước mặt Giêsu và các môn đệ khác, nhưng ông đã không thực hiện được lời hứa ấy. Giêsu đã ngay lập tức tiên báo cho ông biết là lời hứa của ông nghe mới sáo rỗng và thiếu tính thực tế ra sao. Một lời hứa sẽ không có sức sống khi nó không đến từ tình yêu đích thực. Người ta hứa đó, rồi quên đó. Có khi còn không nhớ là mình đã hứa. Cái phũ phàng của con người là thế, vì họ ưa thích những gì nhất thời và cảm tính, chứ không mến chuộng những gì vĩnh cửu và lâu bền. Một lần thất hứa, ta không chỉ làm buồn lòng người mà ta đã hứa với, ta không chỉ làm trái với những gì ta nói; điều tệ hơn, ta phản bội lại chính ta, ta bán rẻ nhân cách cao quý của ta.

Khác với chúng ta, Thiên Chúa luôn là Đấng tín trung trong mọi điều Ngài đã hứa. Ngay khi những con người đầu tiên phạm tội, Thiên Chúa đã hứa ban Đấng Cứu Thế. Từ một lời hứa ấy, Ngài đã ra công chuẩn bị để đến khi thời cơ đến, Ngài thực hiện lời hứa của mình nơi Đức Giêsu Kitô. Một lời hứa với Apraham, Thiên Chúa đã không hề quên đi dù các thệ hệ sau cứ liên tục bội nghĩa với Ngài. Những gì Thiên Chúa đã hứa, Ngài đều cố gắng thực thi, cho dù người ta có đối đãi với Ngài ra sao, bởi vì lời hứa của Ngài là một lời hứa bám rễ từ tình yêu. Lời hứa ấy là cả con người Ngài!

Các bạn trẻ thân mến, chúng ta thường không vui khi có ai đó thất tín với chúng ta, chúng ta càng không vui khi biết rằng những lời hứa từ người ta mến yêu chỉ là những lời nói bâng quơ không cảm xúc. Thế nhưng, chúng ta có là một con người trọng chữ tín chưa? Chúng ta có là người lấy lời hứa làm cả danh dự của mình chưa? Các bạn đã hứa với Chúa những gì, và các bạn có làm theo những gì mình hứa không? Giêsu vẫn đang tiếp tục chịu đau khổ trên thập giá, hãy an ủi Người bằng trọn tâm tình sẻ chia của ta, chứ đừng bằng những lời hứa vô hồn rỗng tuếch.

7.Theo Chúa từ đàng xa

Các bạn trẻ thân mến,

Những gì cần nói, Giêsu đã chia sẻ hết với các môn đệ của mình. Những thổn thức của Giêsu cũng được xoa dịu phần nào qua những giờ cầu nguyện trong vườn Dầu vắng ngắt. Dù còn quyến luyến với chút thời gian vắn vỏi bên những người bạn của mình, Giêsu vẫn phải mạnh dạn đứng lên bước tiếp con đường hiến tế. Giuđa dẫn một toán lính đến bắt Đức Giêsu. Chứng kiến sự hùng mạnh của đội quân, các môn đệ chạy tán loạn. Giêsu bị điệu về nhà các thượng tế để bị xét xử bởi một phiên tòa ngoại thường, ngay giữa lúc đêm hôm. Trong số các môn đệ, có lẽ Phêrô là người vẫn còn nghĩ đến Thầy chút ít. Thấy Thầy bị bắt đi, ông cũng không nỡ bỏ rơi Người. Nhưng phần khác, ông cũng sợ bị vạ lây. Cho nên, dù yêu mến Thầy, ông vẫn chỉ dám bước theo Thầy từ đàng xa.

“Từ đàng xa” trong hành trình của Phêrô với Chúa có thể hiểu là khoảng cách về mặt địa lý mà Phêrô đã giữ trong hành trình thương khó của Giêsu, nhưng nó cũng nói lên một thực tại là cho đến giây phút này, sự thông phần của Phêrô vào con đường của Giêsu vẫn còn ở hai bờ xa cách. Theo Chúa bấy lâu nay, Phêrô vẫn được xem là người kề cận với Thầy nhất. Ông luôn có mặt trong những biến cố quan trọng của Thầy. Ông là người đã tuyên xưng đức tin và được Thầy khen là người có phúc vì đã được chính Chúa Cha mặc khải cho. Ông còn được Thầy Giêsu đặt làm đá tảng Giáo Hội, người đứng đầu nhóm Mười Hai. Không một ưu ái nào Giêsu dành cho các môn đệ mà không có ông. Cứ ngỡ rằng với những đặc ân ấy, ông nghiễm nhiên trở thành người kề cận của Đức Giêsu, song hành với Người, trở nên gần gũi với Người và là một người môn đệ đích thực và kiểu mẫu. Đáng buồn thay, cho đến giờ phút này, dù ông vẫn theo Chúa, nhưng chỉ là theo đàng xa.

Sở dĩ là “theo đàng xa” vì con đường Giêsu đi là con đường hiến tế, còn con đường ông đi là con đường hưởng thụ; vì Giêsu mong muốn cho đi, còn ông thì thu vén; vì Giêsu muốn hạ mình, còn ông thì thích lớn lên; vì Giêsu chọn thập giá và ý Cha là vinh quang, còn ông thì ưu chuộng hơn sự sung sướng và ý mình. Đến nay, Giêsu đã chuẩn bị bước lên Đồi Sọ, còn ông thì vẫn còn mong ước một cuộc đổi đời giữa thế gian. Sống bên Thầy bấy lâu, vậy mà ông vẫn còn muốn Giêsu đi theo con đường của mình, chứ không chấp nhận con đường của Chúa. Ông muốn Chúa phải biểu dương sức mạnh, thực thi những cuộc cách mạng, phải ngồi trên ngai cao để người ta hầu hạ, chứ không để Chúa vác cây thập giá của nhân sinh, chịu đóng đinh để đền thay bao nhiêu tội lỗi của người thế, trong đó có cả ông. Khi tâm thức ông chưa hòa với Giêsu, có đi theo Chúa, ông cũng chỉ theo Chúa từ đàng xa.

Các bạn trẻ thân mến,

Phần lớn chúng ta là những người đã được rửa tội từ khi còn nằm trên tay mẹ. Lúc còn bé, ta đã được ông bà cha mẹ dẫn đến nhà thờ, tập cho những câu kinh. Ta được nuôi dưỡng trong bầu khí Công Giáo trong suốt một thời gian dài. Như một thói quen tốt, ta hiệp dâng thánh lễ hàng ngày, sốt sắng tham dự các giờ thiêng liêng trong gia đình, tham gia tích cực vào các hội đoàn trong giáo xứ, là thành viên của những nhóm công giáo nhiệt thành. Thế nhưng, khoảng cách giữa ta và Giêsu có gần gũi không, hay vẫn còn “xa xa” như Phêrô dạo trước? Ta đọc những câu kinh, nhưng ta có bao giờ ý thức về những gì mình đọc không? Ta đi lễ nhưng ta có tràn trề lòng yêu mến không? Ta phục vụ là vì ta thấy đó là một lối sống hay, hay vì ta chỉ muốn phô trương cho người khác thấy? Ta bố thí cho người nghèo, ấy là vì ta thương họ, hay vì muốn cho người khác thấy sự hào phóng của ta? Ta đang đi trên con đường của bỏ mình và bác ái, hay đang vui vẻ trên những con đường thênh thang, cửa rộng lớn? Tồi tệ hơn, có người dù mang tiếng là Công Giáo, nhưng đã từ lâu không còn biết đến nhà thờ hay các bí tích.

Chúng ta chỉ có thể theo sát Giêsu khi cùng đi trên hành trình của Ngài, cuộc hành trình hiến tế vì tình yêu; khi ta hoàn toàn xóa mình đi để cho ý Cha được triển nở. Không theo sát Giêsu, ta không thể là một người môn đệ chân tín của Người; mà khi không là môn đệ chân tín của Người, ta không đáng cùng Người vui hưởng phúc vinh quang. Con đường Giêsu là con đường dẫn về cõi sống. Xa cách Người chỉ có thể là lối nẻo kéo về sự chết bi thương. Hai con đường khác nhau về bản chất một trời một vực. Đường thập giá, ban đầu có vẻ thấy phủ đầy chông gai, nhưng sau đó là một khoảng trời mơ ngập tràn hương sắc thanh bình. Còn đường thênh thang thì cuốn hút ta ngay lập tức bởi những hào nhoáng lộng lẫy chung quanh, nhưng một thoáng qua, ta mới nhận ra tất cả chỉ là hư ảo chóng tàn, như bong bóng chợt bay lên rồi tắt.

Nếu chúng ta đã bước theo Giêsu, chúng ta hãy cố gắng bước theo Chúa thật gần. Hãy đi sát bên Ngài qua những khúc uốn éo quanh co. Ở bên Ngài, ta mới thật sự có được bình an sâu thẳm.

(còn tiếp)