Trưa Chúa nhật 07 tháng Mười Một năm 2021, Đức Thánh cha Phanxicô đã chủ sự kinh Truyền tin từ cửa sổ căn hộ trong dinh Tông tòa, với gần 10.000 tín hữu, tụ tập tại Quảng trường thánh Phêrô.

G. Trần Đức Anh, O.P.

Trong phần chào thăm, Đức Thánh cha kêu gọi hòa bình cho vùng Sừng ở Phi châu, chia buồn với các nạn nhân vụ nổ kho xăng ở Sierra Leone và nhắc đến lễ phong ba chân phước tử đạo Dòng Capuchino ở Tây Ban Nha.

Huấn dụ của Đức Thánh cha

Trong bài huấn dụ trước khi đọc kinh, Đức Thánh cha diễn giải ý nghĩa bài Tin mừng theo thánh Marco (Mc 12,38-44), đọc trong thánh lễ Chúa nhật thứ XXXII thường niên năm B, thuật lại nhận xét của những kinh sư, những người thông thạo Kinh thánh sống đạo một cách phô trương, và cử chỉ âm thầm của bà góa nghèo.

Mở đầu bài huấn dụ, Đức Thánh cha nói: Anh chị em thân mến, chào anh chị em!

Cảnh tượng được bài Tin mừng trong phụng vụ hôm nay mô tả, diễn ra bên trong Đền thờ Jerusalem. Chúa Giêsu nhìn những gì xảy ra tại nơi thánh thiêng nhất ấy, và thấy cách thức các nhà thông thạo Kinh thánh bước đi để được thiên hạ để ý, chào hỏi và tôn kinh, và để được những chỗ danh dự. Và Chúa Giêsu nói thêm: “Họ nuốt chửng nhà của các bà góa và cầu nguyện lâu dài để được người ta thấy” (Mc 12,40). Đồng thời, đôi mắt Chúa cũng nhận thấy một cảnh tượng khác: một bà góa nghèo, một trong những người bị những kẻ cường quyền bóc lột, bỏ vào hòm tiền của Đền thờ “tất cả những gì bà có để sống” (v.44). Tin mừng đặt chúng ta trước sự trái nghịch tỏ tường này: những người giàu chỉ cho đi những gì dư thừa để khoe mình và một phụ nữ nghèo, âm thầm, dâng cúng tất cả những điều ít ỏi mà bà có.

Đối nghịch giữa những kẻ giả hình và bà góa

Chúa Giêsu nhìn hai cảnh tượng. Và chính động từ “nhìn” tóm tắt giáo huấn của Ngài: chúng ta phải đề phòng những người sống đức tin hai mặt, như những kinh sư thông thạo Kinh thánh, để khỏi trở nên giống như họ; trong khi chúng ta phải nhìn bà góa để noi gương bà. Chúng ta hãy dừng lại điều này: đề phòng những kẻ giả hình và nhìn bà góa nghèo.

Đề phòng kẻ giả hình

Trước tiên, đề phòng những kẻ giả hình, nghĩa là chú ý đừng đặt đời sống trên việc phụng tự bề ngoài, những vẻ bên ngoài, chăm sóc thái quá cho hình ảnh của mình. Và nhất là cẩn thận chú ý để không biến đức tin phục vụ cho tư lợi của chúng ta. Những nhà thông luật ấy, nhân danh Thiên Chúa, che đậy sự háo danh của họ và tệ hơn, họ dùng tôn giáo để phục vụ công việc của họ, lạm dụng uy quyền của tôn giáo và bóc lột những người nghèo. Đó là một lời cảnh giác cho mọi người thuộc mọi thời đại, Giáo hội cũng như xã hội: không bao giờ được lợi dụng vai trò của mình để đè bẹp những người khác, không bao giờ thủ lợi trên lưng những người yếu thế nhất! Và cảnh tỉnh để không rơi vào sự háo danh, đừng để mình chỉ chú ý đến những cái vẻ bề ngoài mà mất đi cái nòng cốt và sống hời hợt. Chúng ta hãy tự hỏi: trong những điều chúng ta nói và làm, chúng ta có mong ước được đánh giá cao và được thỏa mãn, hoặc đó là một việc phục vụ Thiên Chúa và tha nhân, nhất là những người yếu thế nhất? Chúng ta hãy cảnh giác về sự giả dối trong tâm hồn, về sự giả hình, là một căn bệnh nguy hiểm của tâm hồn!

Noi gương bà góa

Và để chữa lành thứ bệnh này, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy nhìn bà góa nghèo. Chúa tố giác sự bóc lột phụ nữ ấy, người mà để dâng cúng, bà trở về nhà, chịu thiếu cả những điều ít ỏi mà bà có để sống. Đó là điều quan trọng để giải thoát điều thánh thiêng khỏi những liên hệ với tiền bạc! Nhưng đồng thời Chúa ca ngợi bà góa vì bà bỏ trong hòm tiền của Đền thờ tất cả những gì bà có. Bà chẳng còn lại gì, nhưng bà tìm được nơi Thiên Chúa tất cả mọi sự. Bà không sợ mất điều ít ỏi mà bà có, vì bà tín thác hoàn toàn nơi Thiên Chúa, Đấng gia tăng niềm vui cho người cho đi. Vì thế Chúa Giêsu đề cao bà như một bậc thầy dạy đức tin: bà không lui tới Đền thờ để cho lương tâm được ổn định, không cầu nguyện để được người ta thấy, không phô trương đức tin, nhưng cho đi với trọn tâm hồn, quảng đại và nhưng không. Những đồng tiền bé nhỏ của bà có một tiếng vang đẹp hơn những của cúng lớn của những người giàu, vì những đồng tiền ấy biểu lộ một cuộc sống tận tụy với Thiên Chúa với lòng chân thành, một đức tin không sống vì những vẻ bề ngoài nhưng tín thác vô điều kiện. Chúng ta hãy học nơi bà: một đức tin không hào nhoáng bên ngoài nhưng chân thành trong nội tâm; một đức tin với lòng yêu mến khiêm hạ đối với Thiên Chúa và anh chị em.

Và giờ đây chúng ta hãy hướng về Đức Trinh Nữ Maria, Đấng đã biến trọn cuộc đời thành một lễ vật dâng hiến cho Thiên Chúa và cho dân của Chúa, với một tâm hồn khiêm cung và trong sáng.

Chào thăm và nhắn nhủ

Sau khi đọc kinh Truyền tin và ban phép lành Tòa Thánh, Đức Thánh cha bày tỏ lo âu về tình hình xung đột tại vùng Sừng ở Phi châu, đặc biệt là Etiopia.

Tại đây từ hơn một năm nay xảy ra chiến tranh giữa quân đội chính phủ trung ương Etiopia và dân quân bang Tigray, ở miền bắc làm cho nhiều người thiệt mạng và hai triệu người phải di tản. Gần đây, dân quân chiếm được nhiều thành phố và đe dọa tiến về thủ đô Addis Ababa. Đức Thánh cha kêu gọi các phe lâm chiến đối thoại trong tinh thần hòa hợp huynh đệ để tìm giải pháp hòa bình. Ngài cũng xin mọi người hiệp ý cầu nguyện cho nhân dân vùng này.

Đức Thánh cha cũng chia buồn về vụ nổ kho xăng tại thủ đô Freetown của Sierra Leone, làm cho hơn 90 người chết.

Đức Thánh cha nhắc đến lễ phong chân phước sáng thứ Bảy, 06 tháng Mười Một vừa qua, tại thành phố Manresa, miền Catalugna cho cha Benedetto di Santa Coloma de Gramenet và hai linh mục cùng Dòng Capuchino, tử đạo trong thời nội chiến tại Tây Ban Nha. “Các vị chứng tỏ mình là những chứng nhân hiền lành và can đảm của Chúa Kitô. Ước gì tấm gương của các vị giúp các Kitô hữu trung thành với ơn gọi, cả trong những lúc thử thách”.

Sau cùng, Đức Thánh cha chào thăm tất cả các tín hữu Roma và khách hành hương. Đức Thánh cha cầu chúc mọi người một Chúa nhật an lành và xin họ đừng quên cầu nguyện cho ngài.