Thánh Bar-na-ba, Tông Đồ (Thế kỷ thứ nhất)

Ngày 11 tháng 06

Thánh Bar-na-ba nắm giữ một chức vụ nổi bật trong những chương đầu của sách công vụ tông đồ, không phải cho mình mà nhằm giới thiệu thánh Phao-lô, anh hùng trong cuốn sách. Ngài là một người Do thái được sinh tại Chypre. Và là một phần tử trong Giáo hội sơ khai ở Giê-ru-sa-lem. Chính ở địa vị này mà khoảng năm 39 tân tòng Saolê được đón nhận vào cộng đoàn các tông đồ. Bốn năm sau, Ngài kêu gọi Sao-lê tham gia công tác hướng dẫn cộng đoàn Ki-tô giáo mới được thiết lập ở Antiôkia, Thành phố này rất quan trọng, chỉ kém Rô-ma và đã trở nên trung tâm Ki-tô giáo của lương dân. Một lần nữa, cùng với Sao-lê, Ngài được trao phó cho nhiệm vụ mang tiền cứu trợ gởi về cho Giáo hội Giê-ru-sa-lem. Nơi đây hai người lại được Gio-an Mac-cô là bà con của Bar-na-ba nhập bọn.

Ba người họp thành đoàn truyền giáo, lên đường khoảng năm 45. Từ đây Bar-na-ba dần dần ẩn mặt đi. Dầu Chypre là sinh quán của Ngài, nhưng chính Sao-lê dưới tên mới là Phao-lô dẫn đầu cuộc truyền bá Phúc âm.

Phao-lô và đoàn tùy tùng lên đường tới lục địa Tiểu Á. Khi cùng Phao-lô, rao giảng, Bar-na-ba được coi là thần Ju-pi-ter và Phao-lô là Hermes.

Đây là chứng cớ hùng hồn về vai trò hỗ tương của hai ông. Ba năm sau Phao-lô trở về và được công đồng Giê-ru-sa-lem phê chuẩn về đường lối Ngài theo trong chuyến hành trình.

Năm sau, dự định hành trình truyền giáo thư hai có sự tranh chấp về việc kết nạp Gio-an Mar-cô. Phao-lô chọn các bạn đồng hành khác và Bar-na-ba trở về Chypre. Việc giới thiệu Phao-lô đã được hoàn thành và tên Ngài không còn được nhắc đến trong sách Công vụ nữa. Trong việc trao đổi thư từ của Phao-lô với Giáo hội Cô-rin-tô cho thấy khoảng năm 56 thánh Bar-na-ba vẫn còn sống. Sáu năm sau Phao-lô xin Mar-cô đến gặp mình ở Rô-ma. Sự kiện này cho phép chúng ta nghĩ rằng thánh Bar-na-ba đã qua đời.

Một truyền thống sau này nói tới chuyến hành trình của thánh Bar-na-ba tới Alexandria, Rô-ma, và Mi-lan. Tại Mi-lan, Ngài là giám mục tiên khởi. Một truyền thống đáng tin hơn cho biết Ngài chết vì ném đá ở Sa-la-mis,sinh quán của Ngài. Nay còn nhiều mảnh vụn của cuốn ngụy thư Phúc âm thánh Bar-na-ba và của một tác phẩm thuộc thế kỷ thứ 5 là công vụ thánh Bar-na-ba.

Nhưng những tài liệu này không cho biết nhiều hơn những điều đã biết được từ sách Công vụ các tông đồ. Cuốn gọi là thơ thánh Bar-na-ba mà nhiều giáo phụ chép vào thơ mục thánh kinh, nay người ta biết được là tác phẩm của một người Do thái theo Ki-tô giáo ở Alexandria.

Người ta nói rằng mộ Ngài được tìm thấy năm 448. Trên ngực Ngài còn có một cuốn Phúc âm theo thánh Mat-thêu mà chính thánh Bar-na-ba đã chép tay.

Theo Vết Chân Người – Lm. Phaolô Phạm Quốc Tuý