Lúc 9 giờ sáng, thứ Bảy, ngày 09/10/2021, Đức Thánh cha đã chủ tọa phần đầu cuộc gặp gỡ suy tư, tại Hội trường mới của Thượng Hội đồng Giám mục khai diễn Con đường công nghị đồng hành để tiến tới Thượng Hội đồng Giám mục thế giới vào tháng Mười năm 2023, với chủ đề: “Tiến tới một Giáo hội đồng hành: hiệp thông, tham gia và sứ mạng”.

G. Trần Đức Anh, O.P.

Hiện diện tại hội trường, có 260 người gồm đại biểu của các Hội đồng Giám mục, một số hồng y và giám mục thuộc Giáo triều Roma, đại biểu về đời sống thánh hiến, đại diện các Đại học và Học viện Giáo hoàng ở Roma và các phong trào giáo dân và giới trẻ. Đại diện cho hàng Giám mục Á châu, có Đức Hồng y Charles Maung Bo, Tổng giám mục Yangon bên Myanmar, Chủ tịch Liên Hội đồng Giám mục Á châu.

Trên bàn chủ tọa, ở hai bên Đức Thánh cha có Đức Hồng y Mario Grech, người Malta, Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, Đức Hồng y Jean-Claude Hollerich, Tổng giám mục Luxemburg, Tổng Tường trình viên của Thượng Hội đồng Giám mục thế giới kỳ thứ XVI, và hai vị Phó Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, gồm một giám mục người Pháp và một nữ tu người Pháp.

Buổi suy tư bắt đầu lúc 9 giờ, có phần tôn vinh Lời Chúa (Kh 1,9-20), trích từ sách Khải huyền, rồi có bài suy niệm của cha Paul Béré, dòng Tên người Burkina Faso và chị Cristina Inogés Sanz, người Tây Ban Nha.

Đức Hồng y Mario Grech

Tiếp đến là lời chào mừng của Đức Hồng y Mario Grech, Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục. Ngài cho biết có nhiều người tham gia biến cố này qua mạng, vì họ bị ngăn cản vì đại dịch, đặc biệt là các anh chị em từ Á châu và Úc châu.

Đức Hồng y cũng nói rằng qua những phản hồi sau khi công bố tài liệu chuẩn bị Thượng Hội đồng Giám mục xác nhận, ngài nhận thấy có rất nhiều người đang yêu mến Chúa, Giáo hội và nhân loại, nồng nhiệt hưởng ứng lời mời gọi của Đức Thánh cha để tiến tới một Giáo hội đồng hành.

Đức Hồng y cũng nói đến những khó khăn của một số anh chị em vẫn còn bất định, và sợ hãi trước hành trình này, và chưa đi tới những quyết định cần đề ra. Đức Hồng y nói: “Trong tình huynh đệ, tôi ngỏ lời với họ: anh chị em đừng sợ bày tỏ cho chúng tôi biết những sợ hãi của anh chị em. Văn phòng Thượng Hội đồng Giám mục ở đây cũng là để lắng nghe những ngỡ ngàng, do dự và sợ hãi của anh chị em: chúng có thể là hữu ích cho con đường đồng hành này!

Huấn dụ của Đức Thánh cha

Lên tiếng trong dịp này, Đức Thánh cha nhắc nhở rằng Thượng Hội đồng Giám mục không phải là một nghị viện, hay một cuộc thăm dò ý kiến.

Ngài nói: “Chúng ta sống Thượng Hội đồng Giám mục trong tinh thần lời cầu của Chúa Giêsu, tha thiết dâng lên Chúa Cha cho các môn đệ: “Để tất cả chúng được nên một” (Ga 17,21). Chúng ta được kêu gọi hiệp nhất, hiệp thông, sống tình huynh đệ nảy sinh từ cảm thức chúng ta cùng được tình yêu duy nhất của Thiên Chúa ấp ủ”. Vì thế, trong Dân Chúa duy nhất, chúng ta cùng nhau tiến bước, để cảm nghiệm một Giáo hội đang lãnh nhận và sống hồng ân hiệp nhất và cởi mởi đối với tiếng nói của Chúa Thánh Linh”.

Đức Thánh cha nhấn mạnh đến ba từ chủ yếu của Thượng Hội đồng Giám mục là: hiệp thông, tham gia và sứ mạng, nói lên bản chất của Giáo hội. “Nếu thiếu sự tham gia thực sự của toàn thể Dân Chúa, thì những diễn văn về hiệp thông có nguy cơ chỉ là những ý hướng đạo đức”.

Đức Thánh cha cũng cảnh giác chống ba nguy cơ: thứ nhất là vụ hình thức, biến Thượng Hội đồng Giám mục thành một biến cố đặc biệt, nhưng chỉ có bề mặt bên ngoài. Tiếp đến là tránh thái độ duy trí thức, biến Thượng Hội đồng Giám mục thành một nhóm nghiên cứu, với những can thiệp trí thức nhưng trừu tượng đối với các vấn đề của Giáo hội và những tai ương của thế giới”. Sau cùng là nguy cơ bất động, ù lỳ, chủ trương “từ trước đến nay ta vẫn làm như vậy, tốt hơn không nên thay đổi.”

Sau cùng, Đức Thánh cha mời gọi mọi người hãy tận dụng cơ hội Thượng Hội đồng Giám mục này như một thời điểm ơn thánh, trong niềm vui của Tin mừng, giúp chúng ta đồng hành không phải nhất thời, nhưng như một cơ cấu tiến đến một Giáo hội đồng hành, một Giáo hội lắng nghe và một Giáo hội gần gũi.

Chứng từ

Sau bài huấn dụ, Đức Thánh cha rời Hội trường Thượng Hội đồng Giám mục vì ngài phải tiếp kiến một loạt các nhân vật, trong đó có bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ, cùng với phu quân và đoàn tùy tùng, 500 tham dự viên cuộc gặp gỡ liên quốc hội để chuẩn bị Hội nghị COP26 ở Glasgow, và nhiều hồng y, giám mục Mỹ châu Latinh.

Phiên họp tại Hội trường Thượng Hội đồng Giám mục tiếp tục với lời chào và phát biểu của Đức Hồng y Hollerich, Tổng Tường trình viên của Thượng Hội đồng Giám mục, về hướng đi của công nghị này.

Tiếp đến là phần trình bày chứng từ của một thiếu nữ Nam Phi, một nữ tu dòng Đa Minh Hoa Kỳ qua Video, một giám mục Hàn Quốc, là Đức Tổng giám mục Lazaro Du Hưng Thực, tân Tổng trưởng Bộ Giáo sĩ, một người sinh ra trong một gia đình không có tôn giáo, nhưng đã trở lại nhờ theo học tại một trường Công giáo. Đức cha đã trải qua kinh nghiệm về công nghị trong giáo phận Đại Điền của ngài, sống như trong một gia đình.

Sau một lát thinh lặng, là chứng từ qua Video của một gia đình từ Australia và một linh mục Brazil. Sau cùng là chứng từ của vị phụ trách một cộng đoàn dòng tu tại Pháp.

Hội thảo nhóm

Từ lúc 11 giờ 30, buổi suy tư được tiếp nối với phần hội thảo nhóm theo các ngôn ngữ khác nhau cho đến khi kết thúc vào lúc 1 giờ 30 chiều.

Lúc 10 giờ sáng Chúa nhật, 10/10 nay, Đức Thánh cha sẽ chủ sự thánh lễ tại Đền thờ thánh Phêrô, để chính thức tuyên bố khai mạc tiến trình Công nghị đồng hành dài hai năm, cho Giáo hội hoàn vũ và giáo phận Roma.

(Rei 9-10-2021)