Đừng đổ thừa cho Chúa
Tôi có thói quen hay cắt nghĩa tất cả mọi sự đều do Chúa định. Thói quen đó được tôi dùng như một giải pháp đạo đức dễ dàng để trấn an lương tâm.
Đối với những điều lành xảy ra, thì lối cắt nghĩa đó không gây thắc mắc. Nhưng đối với những điều dữ, thì nhiều khi tôi nghĩ rằng lối giải thích đó hơi mơ hồ.
Chẳng hạn tôi bị ghẻ. Tôi cho là do Chúa định. Nhưng thực ra cũng có thể là do tôi không giữ vệ sinh.
Tôi nghèo. Tôi cũng bảo là do Chúa muốn. Nhưng thực ra cũng có thể là do tôi không biết làm ăn.
Tôi thấy chiến tranh tàn phá làng tôi, cướp mất gia đình tôi. Tôi cho là do Chúa đã định. Nhưng thực ra cũng có thể là do tội những người lãnh đạo chiến tranh.
Tôi thất bại trong chuyện đời đạo. Tôi cho là tại Chúa xếp đặt như thế. Nhưng thực ra cũng có thể là vì tôi đã thiếu tài thiếu đức.
Tôi thấy xứ đạo tôi, địa phận tôi, Giáo Hội tôi có những khuyết điểm lớn nhỏ. Tôi cho là Chúa an bài như vậy. Nhưng thực ra cũng có thể là tại lỗi lầm của tôi, của các bề trên tôi, của anh chị em đồng đạo và của cả cộng đoàn Kitô hữu.
Tôi không nên đổ thừa cho Chúa các tội lõi và hậu quả tội lỗi của chính tôi và của người ta.
Tôi không nên gán cho Chúa những sự không thể hợp với sự thánh thiện, khôn ngoan và tình thương vô cùng của Chúa.
Tôi không nên lôi Chúa ra để bắt Chúa lãnh chịu những cái dở do tôi và người khác đã dại dột gây ra.
Tôi phải nhận rằng: trên đời này chỉ có Đức Giáo Hoàng là không sai, và Ngài chỉ được ơn không sai lầm trong một số trường hợp rất hiếm hoi, đó là khi Ngài phán quyết điều gì về đức tin và phong hóa nhân danh đại diện Chúa Kitô. Chỉ có thế thôi. Còn ngoài ra, mọi người đều có thể sai lầm trong bất cứ phương diện nào. Lỗi lầm là điều thường tình theo sát thân phận con người. Ai dám nói rằng: cả đến Tòa Thánh cũng có thể tránh được hoàn toàn mọi lầm lỡ thiếu sót.
Nhìn nhận những sự thực đó mới là lương thiện. Đừng đổ thừa cho Chúa những điều mà chẳng ai muốn nhận là của mình. Oan cho Chúa quá!
Đã hẳn, Chúa quan phòng mọi sự. Nhưng sự quan phòng của Chúa được thực hiện với sự cộng tác tự do của con người.
Chúa có chương trình của Chúa. Nhưng Chúa không ngăn trở người ta làm sai chương trình của Chúa. Chúa không cưỡng bách ai, kẻo họ mất tự do, hết trách nhiệm và hết điều kiện để thưởng phạt.
Vì thế, bao nhiêu sự không hay đã xảy ra rõ ràng không phải do Chúa. Chỉ tại người ta đã thiếu cộng tác vào ý muốn của Chúa.
Nếu chân thành nhìn nhận như thế, rồi cố gắng sửa sai bằng cách rút ra từ những lỗi lầm đó các bài học hữu ích, đồng thời nỗ lực cộng tác với ơn Chúa mà vươn lên, thì đó mới là điều người ta quen nói: “Mọi sự đều có thể trở nên tốt cho những người có lòng mến Chúa”.
Nhưng để biết lợi dụng thất bại, thì cũng cần và càng cần cộng tác sự tự do của con người vào ơn Chúa.
Nếu không, thì thất bại vẫn chỉ là thất bại, hay có thể trở thành thất bại nặng nề hơn. Nguyên nhân cũng lại do tại con người đã không cộng tác vào chương trình của Chúa.
Lạy Chúa, con nhìn nhận rằng: tất cả mọi sự xấu xảy ra ở trần gian này đều phát xuất do tội lỗi con người đã thiếu cộng tác với ơn thánh Chúa. Lỗi của tổ tông, lỗi của riêng con, lỗi của người khác. Con dốc lòng từ nay sẽ cố gắng cộng tác với ơn thánh Chúa, để mọi chương trình Chúa muốn về con được hoàn toàn thực hiện.